Chính sách thương mại của Mỹ khiến cuộc khủng hoảng COVID-19 thêm trầm trọng?
Theo phân tích của tạp chí World Politics Review, có thể thấy việc nhiều nước đưa ra lệnh cấm xuất khẩu trang thiết bị y tế khiến tình trạng thiếu thốn những thiết bị này ở những nơi cần nhất (như Italy) trở nên nghiêm trọng thêm.
Còn ở Mỹ, các chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump, nhất là các chính sách thuế quan, dường như được cài sẵn ở chế độ tự động, ngay cả khi những chính sách này đang cản trở nỗ lực chống đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 và có thể cản trở cả kế hoạch phục hồi kinh tế trong tương lai.
Khi đại dịch này lan ra toàn cầu và số ca nhiễm đã vượt quá khả năng các hệ thống y tế có thể đối phó, có đến hơn 20 nước, bao gồm cả Trung Quốc, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và các thành viên trong Liên minh châu Âu (EU), đã quyết định hạn chế xuất khẩu đồ bảo hộ như khẩu trang, găng tay và kính bảo hộ. Mặc dù EU được coi là thị trường chung không có rào cản thương mại, các nước như Cộng hòa Czech, Pháp và Đức hồi đầu tháng Ba vẫn hạn chế xuất khẩu một số đồ trang thiết bị y tế nhất định, kể cả là xuất khẩu sang các nước châu Âu khác.
Để giảm sức ép căng thẳng do tình trạng hạn chế thương mại ngay bên trong khối các nước thành viên, lãnh đạo EU cuối cùng đã nhất trí cho các nước thành viên hạn chế xuất khẩu trang thiết bị y tế ra các nước khác trên thế giới. Liền ngay sau đó, Đức đã bãi bỏ quy định phải có giấy phép của chính phủ mới được xuất khẩu đồ bảo hộ cho các nước trong EU, nhưng quy định này không áp dụng đối với các nước khác trên thế giới.
Tuy nhiên, rất ít nước tự sản xuất đủ tất cả trang thiết bị cần dùng trong thời kỳ đại dịch. Và các công ty sản xuất những thiết bị công nghệ cao như máy thở thường phải dựa vào các chuỗi cung ứng với sự tham gia của rất nhiều nước khác nhau. Do đó quy định hạn chế xuất khẩu, nếu áp dụng rộng rãi, có thể dễ dàng phản tác dụng do các chuỗi cung ứng toàn cầu không thể vận hành. Trong khi đó, nhiều nước nghèo và dễ tổn thương nhất trên thế giới hiện phụ thuộc vào trang thiết bị y tế nhập khẩu từ EU.
Một số nước lý giải họ hạn chế xuất khẩu để cân đối lại giá cả nhưng rõ ràng việc cấm xuất khẩu không thể giải quyết được vấn đề một cách hiệu quả. Bên cạnh việc tính toán lại giá cả, chính phủ các nước nên tìm cách khuyến khích sản xuất và cùng hợp tác với các nước khác để đảm bảo nguồn cung trang thiết bị y tế cho những nơi cần nhất.
Hợp tác như vậy sẽ giúp các chính phủ thông qua chính sách xuất khẩu khi trong nước không cần nhiều trang thiết bị y tế và cũng có thể nhập khẩu dễ dàng khi cần. Phối hợp và hợp tác là hai vấn đề cấp thiết đối với các nước trong bối cảnh đại dịch hiện nay bởi không nước nào an toàn tuyệt đối trừ khi tất cả cùng an toàn.
Trong khi đó, tại Mỹ, Nhà Trắng lặng lẽ giảm thuế quan áp lên một số mặt hàng trang thiết bị y tế nhập khẩu từ Trung Quốc, nhưng động thái đó chỉ được đưa ra khi dịch bệnh đã bùng phát và nhu cầu đối với những sản phẩm đó chắc chắn sẽ tăng lên.
Năm ngoái, Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã áp thuế quan 25% lên trang thiết bị y tế nhập khẩu, bao gồm cả dung dịch rửa tay sát khuẩn, nhiệt kế (cặp nhiệt độ) và thiết bị đo nồng độ oxy. Washington cũng đánh thuế 15% lên rất nhiều mặt hàng bảo hộ cá nhân mà đó chính là những thứ giờ đây nước Mỹ đang thiếu trầm trọng, như khẩu trang và quần áo bảo hộ.
Năm nay, thuế của những mặt hàng này đã giảm xuống 7,5% sau khi Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn một. Giữa tháng Ba, Chính quyền Mỹ đã thông báo ngừng đánh thuế một số mặt hàng này trong vòng một năm. Nhưng tới thời điểm đó, Trung Quốc đã bán các mặt hàng này cho các thị trường khác, và bởi EU cùng một số nước cung ứng khác hạn chế xuất khẩu nên nguồn cung trang thiết bị y tế lại trở nên khan hiếm và đắt đỏ.
Ông Robert Lighthizer, Đại diện thương mại Mỹ vẫn tán thành việc tăng thuế nhập khẩu máy bay Airbus như kế hoạch Mỹ đã định từ trước, có hiệu lực vào ngày 18/3. Tuy nhiên, quyết định đó hiện không mang lại nhiều ý nghĩa, bởi ngành hàng không đang hoàn toàn tê liệt. Tuy nhiên, quyết định đó sẽ khiến các hãng hàng không gặp thêm nhiều khó khăn sau này khi họ hoạt động trở lại. Và quyết định này cũng làm mất cơ hội hợp tác với châu Âu.
Các quan chức thương mại Mỹ gần đây vẫn tuyên bố rằng ngày 1/6 sẽ là ngày Hiệp định Thương mại Mỹ-Mexico-Canada có hiệu lực sau khi nghị viện Canada đã phê chuẩn hiệp định này. Thậm chí trước cả khi phải tạm ngừng hoạt động vì dịch COVID-19, ba hãng chế tạo ô tô lớn của Mỹ là General Motors, Ford và Fiat Chrysler đều đề nghị có thêm thời gian để thực hiện những quy định mới về nguồn gốc sản xuất như yêu cầu trong hiệp định và tránh gây đứt gãy chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, văn phòng thương mại của ông Lighthizer chưa có phản ứng gì liên quan đến vấn đề này./.
Hải Vân (P/v TTXVN tại New York)
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Số người nộp đơn trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ tăng kỷ lục do dịch COVID-19
20:47' - 26/03/2020
Theo số liệu của Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 26/3, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp của người dân Mỹ trong tuần kết thúc vào ngày 21/3 là 3,28 triệu đơn, tăng mạnh so với chỉ 282.000 đơn của tuần trước.
-
Chứng khoán
Thượng viện Mỹ thông qua gói hỗ trợ 2.000 tỷ USD: Khối ngoại giảm bán ròng
16:56' - 26/03/2020
Điểm tích cực là việc khối ngoại đã giảm mạnh giá trị bán ròng cổ phiếu sau khi bán ròng hàng trăm tỷ đồng liên tiếp mỗi phiên giao dịch trong thời gian gần đây.
-
Hồ sơ doanh nghiệp
Nhiều doanh nghiệp lớn tại châu Mỹ tham gia sản xuất thiết bị y tế
16:39' - 26/03/2020
Hiện các sản phẩm y tế, đặc biệt là khẩu trang đang trở nên khan hiếm tại Mỹ và nhiều nơi khác trên thế giới khi số ca mắc COVID-19 tiếp tục tăng.
-
Kinh tế Thế giới
Dịch COVID-19: "Khai quật" 5.000 khẩu trang bị lãng quên tại Mỹ
15:40' - 26/03/2020
Khan hiếm khẩu trang trong thời kỳ đại dịch COVID-19 là vấn đề nan giải mà nhiều nước gặp phải khi dịch đột ngột bùng phát và lây lan nhanh chóng. Mỹ - cường quốc số 1 thế giới, cũng không ngoại lệ.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Vaccine COVID-19 ảnh hưởng như thế nào tới kinh tế thế giới?
06:30'
Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo nền kinh tế toàn cầu sẽ mở rộng khoảng 4%, nhưng số liệu này phụ thuộc vào tiến độ tiêm phòng vaccine trên toàn cầu.
-
Kinh tế Thế giới
Nền tảng hạ tầng - điều kiện để phát triển thành phố thông minh ở Hong Kong (Trung Quốc)
05:30'
Chính quyền Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc) vừa công bố “Kế hoạch xây dựng thành phố thông minh Hong Kong phiên bản 2.0” với hơn 130 biện pháp xây dựng thành phố thông minh.
-
Kinh tế Thế giới
Phó Tổng thống đắc cử Mỹ K.Harris chuẩn bị cho việc đảm nhiệm cương vị mới
21:20' - 17/01/2021
Phó Tổng thống đắc cử Mỹ Kamala Harris có kế hoạch từ chức Thượng nghị sĩ bang California vào ngày 18/1 để chuẩn bị cho việc đảm nhiệm cương vị mới trong chính quyền của Tổng thống đắc cử Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Anh thông báo thời điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh G7
19:42' - 17/01/2021
Ngày 16/1, Bộ Ngoại giao Anh cho biết nước này sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh Nhóm 7 nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) vào tháng 6 tới.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan nâng cấp sân bay quốc tế Suvarnabhumi để đón đầu hồi phục hậu COVID-19
18:26' - 17/01/2021
Ủy ban phụ trách nâng cấp sân bay quốc tế Suvarnabhumi của Thái Lan vừa thông qua kế hoạch phát triển trị giá gần 60 tỷ baht (gần 2 tỷ USD) để hỗ trợ hồi phục nhu cầu đi lại bằng đường hàng không.
-
Kinh tế Thế giới
Ngoại trưởng Pháp đề xuất "tạm dừng" tranh cãi bất đồng thương mại giữa Mỹ và EU
14:34' - 17/01/2021
Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ nên "tạm dừng" những tranh cãi liên quan đến chính sách thuế quan kéo dài nhiều năm qua để hai bên có thể giải quyết dứt điểm vấn đề này.
-
Kinh tế Thế giới
Nga sẽ nối lại các chuyến bay đến Việt Nam, Ấn Độ, Phần Lan và Qatar
06:30' - 17/01/2021
Ngày 16/1, Trung tâm phòng chống dịch COVID-19 của Nga cho biết nước này sẽ nối lại các chuyến bay đến Việt Nam, Ấn Độ, Phần Lan và Qatar từ ngày 27/1 tới.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản muốn tận dụng khoảng trống để lại từ Huawei để mở rộng thị phần 5G
06:30' - 17/01/2021
Nhật Bản đang cố gắng tăng thị phần toàn cầu của các nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn như NEC, FUJITSU thông qua hợp tác với Chính phủ Anh và Mỹ.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành hàng không Anh kêu gọi chính phủ hỗ trợ khẩn cấp
05:30' - 17/01/2021
Ngành hàng không của Anh đang rơi vào tình trạng "rất khó khăn" và đã kêu gọi sự hỗ trợ khẩn cấp của chính phủ sau khi Anh thắt chặt quy định liên quan đến COVID-19 đối với du khách quốc tế hôm 15/1.