Đường sắt châu Âu trong "tầm ngắm" của Trung Quốc
Tổng Công ty Đường sắt Trung Quốc (CRRC) có thể sẽ thâu tóm hoạt động chế tạo đầu máy xe lửa của tập đoàn Vossloh của Đức, mở đường cho Trung Quốc thâm nhập thị trường châu Âu. Nỗi lo của hai bộ trưởng kinh tế Đức và Pháp thành hiện thực.
Với giá vài triệu euro, ngày 26/8, tập đoàn Vossloh đã chấp nhận đề nghị của CRRC Zhuzhou Locomotive - một chi nhánh của CRRC - mua lại đơn vị sản xuất đầu máy xe lửa (ở Kiel, miền Bắc nước Đức) đang bị thua lỗ để tập trung vào cơ sở hạ tầng đường sắt (đường ray và hệ thống ghi điều khiển) cũng như “tái cấu trúc tập đoàn”.
CRRC chấp nhận bỏ vài triệu euro để mua một công ty thua lỗ vì thông qua kinh nghiệm của Vossloh, tập đoàn của Trung Quốc sẽ nắm được quy định của EU về chứng nhận đạt chuẩn.
Trung Quốc đã nhiều lần thử “đi tắt đón đầu” khi có ý định mua lại công ty AnsaldoBreda của Italy hoặc nhà máy sản xuất đầu máy xe lửa Skoda, nhưng đành chịu thua trước các nhà đầu tư của Cộng hòa Czech năm 2016.
Do không nắm được quy trình dài và phức tạp, CRRC liên tục thất bại trong việc bán đầu máy xe lửa và toa xe tàu hỏa cho châu Âu. Tuy nhiên, đến cuối năm 2016, châu Âu sực tỉnh khi tập đoàn đường sắt Trung Quốc đã bán được 3 đoàn tàu cao tốc cho LEO Express, một công ty tư nhân của Cộng hòa Czech.
*Từ “tiếp thu công nghệ” đến tập đoàn đường sắt mạnh nhất thế giớiViệc mua được mảng sản xuất đầu máy xe lửa của Vossloh còn mang ý nghĩa chiến lược với tập đoàn Trung Quốc. Lý do là Đức nằm giữa châu Âu, nổi tiếng mạnh trong lĩnh vực công nghiệp đường sắt, tạo cơ hội cho CRRC tỏa ra khắp châu Âu.
Đây là một đòn đau đối với EU vì đầu những năm 2000, Trung Quốc còn là "miền đất hứa" cho những tập đoàn công nghiệp đường sắt hàng đầu của châu Âu. Chỉ 10 năm sau, hy vọng của họ bị dập tắt.
Trung Quốc trở thành nước xuất khẩu tàu cao tốc có hình dạng giống với sản phẩm của các đối thủ châu Âu và tốc độ không ngừng tăng: 200 km/giờ năm 2006; 400 km/giờ năm 2010 và mục tiêu thử 600 km/giờ vào năm 2020. Trung Quốc có mạng lưới đường đường sắt dày đặc 150.000 km, trong đó có 30.000 km đường tàu cao tốc vào năm 2020.
Mục tiêu mà Trung Quốc đề ra cho năm 2025 là 175.000 km, trong đó có 38.000 km đường sắt cao tốc. Bắc Kinh cam kết bất kỳ thành phố nào có hơn 500.000 dân sẽ được kết nối bằng tuyến đường sắt cao tốc.
Trong khi nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, việc mở rộng các tuyến đường sắt, phát triển ngành đường sắt ra thế giới cũng là "cú hích" cho tăng trưởng. Không dừng ở đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gắn đường sắt trong dự án "Con đường Tơ lụa mới" đầy tham vọng được ông công bố ngày 9/9/2013 trong chuyến công du Kazakhstan.
Và để thực hiện dự án đưa hàng Trung Quốc ra khắp thế giới, hai doanh nghiệp nhà nước CNR và CSR của Trung Quốc đã sáp nhập năm 2015 và CRRC ra đời. Dù được niêm yết trên thị trường chứng khoán, nhưng cổ đông chính của CRRC là Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản thuộc sở hữu Nhà nước (SASAC).
CRRC là một trong những tập đoàn đường sắt mạnh nhất thế giới, với doanh thu khổng lồ 26,7 tỷ euro. Theo thông tin trên website, CRRC có mặt ở hơn 100 nước trên thế giới, từ Albania đến Zimbabwe.
CRRC chủ yếu bán thiết bị đường sắt và đầu máy xe lửa chạy bằng diesel, thậm chí trang bị hệ thống tầu điện ngầm của thành phố Boston (bang Massachusetts, Mỹ).
Phát biểu bên lề Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ XIX năm 2017, ông Liu Hualong cho biết khoảng 20% doanh thu của CRRC là từ hoạt động nước ngoài, nhưng con số này sẽ tăng lên thành 25% vào năm 2025.
Năm 2018, CRRC nằm trong danh sách 10 doanh nghiệp nhà nước được định hướng phát triển “mang tầm thế giới” nên được hưởng tài trợ rất lớn.
Năm 2017, lợi nhuận của doanh nghiệp là 13 tỷ nhân dân tệ (1,63 tỷ euro), nhưng “như muối bỏ biển” so với khối nợ 630 tỷ euro mà “con nợ” chính là công ty đường sắt Trung Quốc CRC.
*Cuộc đối đầu Siemens-Alstom với CRRCKhi CRRC ngấp nghé thị trường châu Âu vào cuối năm 2016, Siemens (Đức) và Alstom (Pháp) đã gạt mọi cạnh tranh, bất đồng, tìm cách liên kết để chống lại CRRC, vốn mạnh gấp đôi sức mạnh của cả hai công ty cộng lại.
Dự án hợp nhất Alstom-Siemens (nhánh Mobility) được cả Paris và Berlin ủng hộ, nhưng lại bị Ủy ban châu Âu phản đối ngày 6/2/2019 vì sợ tập đoàn mới sẽ gây cạnh tranh không lành mạnh và độc quyền.
Theo Ủy viên cạnh tranh EU Margreth Vestager, hiện cả Alstom và Siemens đều chiếm ưu thế tại châu Âu.
Nếu hợp nhất, thị phần của Alstom-Siemens về lĩnh vực sản xuất toa xe, đầu máy… cho tàu cao tốc “sẽ cao gấp ba lần so với thị phần của đối thủ cạnh tranh đứng hàng tiếp theo” trong Không gian kinh tế châu Âu (nhưng không tính đến nguy cơ cạnh tranh từ Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc).
Vẫn theo bà Vestager, “CRRC có đến 90% doanh thu là tại Trung Quốc. Tuy nhiên, không có triển vọng nào cho Trung Quốc vào châu Âu trong tương lai gần”.
Việc Vossloh bán công ty đầu máy xe lửa cho CRRC chứng minh báo cáo hồi tháng 2/2019 của bà Vestager là sai lầm.
“Sai lầm kinh tế” này đã bị Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire chỉ trích ngay thời điểm đó, đồng thời theo ông, quyết định trên “sẽ phục vụ cho lợi ích” của Trung Quốc và “gây rủi ro cho chủ quyền châu Âu”.
Pháp yêu cầu xét lại quy định năm 2004, dù đã được sửa đổi năm 2014, về “việc Ủy ban châu Âu kiểm soát việc tập hợp giữa các doanh nghiệp” và phải tính đến sự xuất hiện của các nước mới nổi hoặc sức cạnh tranh tiềm tàng thay vì chỉ căn cứ vào sức cạnh tranh hiện tại.
Phía chính quyền Đức cũng đã thay đổi suy nghĩ, đặc biệt từ khi công ty sản xuất robot công nghiệp KUKA của Đức bị tập đoàn Media của Trung Quốc mua lại năm 2016. Tháng 2/2019, khi trình bày chiến lược mới nhằm “hình thành những nhà vô địch quốc gia và châu Âu”, Bộ trưởng Kinh tế Đức Peter Altmaier ngầm tiếp tục ủng hộ dự án liên kết Alstom và Siemens, vẫn được so sánh là “Airbus đường sắt”.
Dự án này nhằm đáp trả chiến lược công nghiệp “Sản xuất tại Trung Quốc năm 2025” mà ông cảnh báo là “rất nhiều doanh nghiệp có quy mô thế giới được hình thành ở Trung Quốc. Trong những năm tới, rất nhiều lĩnh vực công nghiệp có thể trở thành độc quyền công nghệ của những công ty này”.
Thương vụ CRRC mua công ty sản xuất đầu máy xe lửa Vossloh còn phải chờ được các cơ quan chức năng liên quan ở châu Âu và Trung Quốc "bật đèn xanh". Có lẽ đã đến lúc Alstom nghiên cứu lại việc sáp nhập với Mobility của Siemens vì CRRC tiến nhanh hơn dự kiến.
Trang Europe 1 cho rằng những ủy viên EU phụ trách vấn đề cạnh tranh vừa mãn nhiệm đã coi nhẹ khả năng của CRRC.
Những ủy viên mới, bắt đầu hoạt động từ ngày 1/11/2019, vẫn có thể sửa đổi và bảo vệ tốt hơn lợi ích công nghiệp của châu Âu. Tuy nhiên, theo trang Capital, hai doanh nghiệp lớn của châu Âu vẫn có nguy cơ bị cơ quan phụ trách cạnh tranh của EU bỏ phiếu chống./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ không muốn thảo luận với Trung Quốc về Huawei
15:29' - 05/09/2019
Ngày 4/9, Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ không muốn thảo luận với Trung Quốc về Huawei trong bối cảnh lãnh đạo hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang nỗ lực chấm dứt cuộc chiến thương mại.
-
Kinh tế Thế giới
Kế hoạch nhập cư cho công dân châu Âu thời hậu Brexit
13:47' - 05/09/2019
Chính phủ Anh ngày 4/9 đã công bố kế hoạch nhập cư ba năm cho các công dân châu Âu muốn đến Anh sau khi nước này rời Liên minh châu Âu (EU) mà không có thỏa thuận.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ, Trung Quốc nối lại đàm phán thương mại vào tháng 10
09:44' - 05/09/2019
Ngày 5/9, các trưởng đoàn đàm phán thương mại của Trung Quốc và Mỹ đã nhất trí tiến hành vòng đàm phán thương mại và kinh tế cấp cao lần thứ 13 vào đầu tháng 10 tới tại Washington.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ tuyên bố áp thuế với thép xây dựng nhập khẩu từ Trung Quốc, Mexico
08:20' - 05/09/2019
Ngày 4/9, Mỹ tuyên bố áp các mức thuế mới đối với mặt hàng thép xây dựng nhập khẩu từ Trung Quốc và Mexico tổng trị giá hơn 1 tỷ USD.
-
DN cần biết
Hàn Quốc và Trung Quốc thỏa thuận về xác định giá tính thuế
20:55' - 04/09/2019
Ngày 4/9, Thỏa thuận về phương thức xác định giá tính thuế (APA) Trung-Hàn đã được ký kết, qua đó giúp giảm "gánh nặng" kiểm toán thuế với các công ty Hàn Quốc tại Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ cảnh báo sẽ cứng rắn hơn nếu Trung Quốc kéo dài đàm phán thương mại
21:56' - 03/09/2019
Tổng thống Mỹ cảnh báo Washington sẽ "cứng rắn hơn" trong đàm phán nếu Bắc Kinh kéo dài đàm phán cho đến nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông.
-
Hàng hoá
Eurostat: Giá thịt ở Thụy Sỹ đắt nhất châu Âu
22:02' - 01/09/2019
Nghiên cứu so sánh giá thịt châu Âu năm 2018 của Cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat) cho thấy, giá thịt ở Thụy Sỹ vẫn đắt nhất châu Âu.
-
Kinh tế Thế giới
Châu Âu sẽ đáp trả nếu Mỹ áp thuế rượu vang Pháp
19:35' - 24/08/2019
Chủ tịch Hội đồng châu Âu khẳng định: "Tôi sẽ bảo vệ rượu vang Pháp bằng quyết tâm thực sự".
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản đính chính các thông tin về thoả thuận thương mại với Mỹ
17:26' - 02/09/2025
Nhật Bản đang cố gắng thuyết phục Mỹ ban hành một sắc lệnh hành pháp nhằm cắt giảm thuế quan ô tô và loại bỏ khoản thuế chồng chéo đối với Nhật Bản.
-
Kinh tế Thế giới
Cộng đồng quốc tế ngợi ca Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 80 năm Quốc khánh 2/9 của Việt Nam
15:26' - 02/09/2025
Hãng tin Anh mô tả, hàng chục nghìn người dân đã đổ về trung tâm Hà Nội trong sắc đỏ rực rỡ của cờ Tổ quốc, tạo nên không khí tự hào dân tộc lan tỏa khắp các tuyến phố.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Trung Quốc và cuộc điều chỉnh sâu sắc
10:50' - 01/09/2025
Mạng “Liên hợp buổi sáng” dẫn nguồn từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất trong tháng 8/2025 là 49,4.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành đá quý và trang sức Ấn Độ lao đao vì thuế Mỹ
06:30' - 01/09/2025
GJEPC đã gửi thư ngỏ tới chính phủ Ấn Độ, đề nghị nhanh chóng triển khai các biện pháp hỗ trợ khẩn cấp, trong bối cảnh thuế quan do Mỹ áp đặt bắt đầu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành này.
-
Kinh tế Thế giới
Sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua
09:59' - 31/08/2025
Bnews/TTXVN giới thiệu các sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua.
-
Kinh tế Thế giới
Sự kiện quốc tế nổi bật tuần qua
09:21' - 30/08/2025
Tòa án Hiến pháp Thái Lan chính thức bãi nhiệm Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra, HĐBA LHQ ra tuyên bố chung kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức, vô điều kiện tại Gaza... là một số sự kiện quốc tế nổi bật.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa Mỹ chặn thuế đối ứng, Tổng thống Trump tuyên bố thuế vẫn có hiệu lực
08:36' - 30/08/2025
Chính quyền Trump cho rằng tư pháp không có thẩm quyền xem xét những hành động “tùy nghi” này và cảnh báo một phán quyết bất lợi sẽ làm suy yếu đòn bẩy của Washington.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc muốn mua thêm khí đốt Nga qua đường ống hiện có
06:30' - 30/08/2025
Trung Quốc được cho là muốn tăng mua khí đốt từ Nga qua đường ống Sức mạnh Siberia 1, khi dự án Sức mạnh Siberia 2 trị giá 13,6 tỷ USD chưa đạt tiến triển sau nhiều năm đàm phán.
-
Kinh tế Thế giới
Quyết định của Italy có thể định hình lại chính sách năng lượng của châu Âu
06:00' - 30/08/2025
Italy đã trở thành quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) đầu tiên loại trừ tấm pin Mặt Trời và linh kiện do Trung Quốc sản xuất khỏi các ưu đãi năng lượng tái tạo mới.