Lựa chọn nào cho ngành hàng không thế giới? (Phần 1)
Năm 2001, khi các vụ tấn công nhằm vào nước Mỹ ngày 11/9 đã để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng, ngành hàng không thế giới đã gánh chịu một đòn giáng khủng khiếp. Tuy nhiên, nếu xét về thiệt hại tổng thể, sự kiện này vẫn chưa thể so sánh với ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đối với ngành hàng không.
Việc nhu cầu đi lại sụt giảm không phải là điều gì mới. Sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, hành khách không còn hào hứng đi máy bay nữa do lo ngại về an ninh. Điều này buộc các hãng hàng không phải hủy nhiều chuyến bay và đem máy bay "cất vào kho".
Ngành công nghiệp hàng không sau đó đã phục hồi. Số lượt hành khách đi lại hồi năm 2002 là 1,63 tỷ lượt người, chỉ thấp hơn một chút so với mức 1,66 tỷ lượt người vào năm 2001. Tuy nhiên, số lượng hành khách không phản ánh đầy đủ câu chuyện.
Vụ tấn công ngày 11/9 cũng buộc các hãng hàng không phải cắt giảm chi phí bằng cách cho nghỉ không lương, sa thải nhân viên, và đáng chú ý nhất là hợp nhất với nhau. Trước các vụ tấn công 11/9, thị trường hàng không Mỹ - nơi sinh lợi nhất thế giới - chủ yếu do 8 hãng hàng không kiểm soát.
Bây giờ con số này chỉ còn bốn hãng. Ngoài ra, các hãng cũng trở nên thận trọng hơn và gác lại các kế hoạch mở rộng quyết liệt. Điều này dẫn đến việc nhìn chung hành khách có ít chuyến bay hơn để lựa chọn, và trên các phi cơ có ít chỗ trống hơn.
Điều tương tự cũng xảy ra trong đại dịch COVID-19. Trong đó, sự sụp đổ nhu cầu đi lại bằng đường hàng không chủ yếu là do chính sách công gây ra. Khi dịch COVID-19 lan rộng, chính phủ các nước trên thế giới đã quyết định cấm những người không phải là thường trú nhân nhập cảnh, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Một số quốc gia như Ấn Độ, Malaysia và Nam Phi đã ngừng cấp thị thực cho du khách.
Những nước khác như Australia, New Zealand và Mỹ thì tạm ngưng chính sách miễn thị thực có qua có lại. Động thái này không chỉ làm hỏng kế hoạch đi lại của hàng triệu người mà còn buộc các hãng hàng không phải ngừng phục vụ tại các thị trường béo bở một thời.
Trong bối cảnh máy bay không thể chở khách, việc bay máy bay không có hành khách sẽ là việc làm không hợp lý về mặt tài chính. Do đó, việc đưa máy bay trở lại bầu trời phụ thuộc vào việc chính phủ các nước nới lỏng hạn chế đi lại.
Có một số dấu hiệu cho thấy điều này đang xảy ra. Chính phủ Nam Phi gần đây công bố các nỗ lực mở lại ngành du lịch. Tuy nhiên, với một ngoại lệ đó là chỉ áp dụng cho khách nội địa, còn du khách quốc tế sẽ phải đợi lâu hơn một chút.
Bộ trưởng Du lịch Nam Phi Mmamoloko Kubayi-Ngubane nói: “Quyết định mở cửa biên giới với bên ngoài sẽ dựa trên việc đánh giá bằng chứng khoa học... tuân thủ trách nhiệm của chính phủ trong việc bảo vệ sinh mạng người dân Nam Phi”.
Lời nói của ông Kubayi-Ngubane cho thấy sự cân bằng khó khăn mà các chính phủ phải thực hiện giữa việc đem đến cho người dân những lợi ích kinh tế từ hoạt động du lịch trong khi phải bảo vệ họ trước những rủi ro sức khỏe cộng đồng do COVID-19 gây ra.
“Vùng đi lại nội bộ”
Có một cách để lách những hạn chế đi lại này, đó là tạo ra “vùng đi lại nội bộ”. Thường được biết đến với thuật ngữ “hành lang COVID-19” hay “cầu không khí”, ý tưởng này rất đơn giản.
Thay vì cấm luôn du khách (hoặc đưa họ vào diện cách ly), một số quốc gia đồng ý mở cửa biên giới với nhau, mặc dù trên nguyên tắc vẫn đóng biên giới của họ với tất cả các nước khác.
Các quốc gia tham gia thường là những nước mà mối đe dọa COVID-19 đã được kiểm soát. Điều này làm giảm thiểu rủi ro lây lan cho du khách trong phạm vi giữa những nước này với nhau, đồng thời ngăn chặn các ca bệnh mới du nhập từ bên ngoài.
Chính phủ Anh mới đây đã thực hiện điều này. Kể từ ngày 10/7, hành khách từ hơn 50 quốc gia sẽ được phép nhập cảnh vào Anh mà không bị cách ly.
Khi thông báo về quyết định này, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho hay: “Thay vì cách ly những người đến từ khắp nơi trên thế giới, chúng tôi sẽ chỉ cách ly những người đến từ những nước mà dịch bệnh vẫn chưa được kiểm soát”.
Dù vậy, tính hiệu quả của việc thiết lập vùng đi lại nội bộ phụ thuộc một phần vào thiện chí của người dân. Chẳng hạn như thành công của vùng đi lại nội bộ giữa Anh và Pháp (tuy vùng nội bộ này đã bị Anh hủy bỏ sau đó vài tuần) đòi hỏi khách đến Anh không đến một quốc gia có rủi ro cao (như Mỹ chẳng hạn) và rồi gần như ngay sau đó lại bay đến Anh qua đường Pháp.
Việc giới chức trách làm thế nào để ngăn chặn được điều này - đó là chuyện vẫn chưa rõ và tình hình sẽ đặc biệt nguy hiểm nếu không có các biện pháp kiểm soát biên giới giữa các nước bên trong vùng đi lại nội bộ, như trường hợp của các nước thành viên EU.
Xét nghiệm nhanh
Một giải pháp khác là chuẩn bị sẵn phương tiện xét nghiệm nhanh. Động thái này sẽ cho phép giới chức sàng lọc những du khách nhiễm bệnh và nếu cần, cách ly họ.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford gần đây đã khởi động một nghiên cứu để tìm hiểu tính khả thi của ý tưởng này và kỳ vọng sẽ có thể xét nghiệm để tìm dấu hiệu của virus trên các chuyến bay xuyên Thái Bình Dương.
Theo các tác giả của nghiên cứu, “mục tiêu của cuộc thử nghiệm là tìm ra khoảng thời gian sớm nhất mà chúng ta có thể cho người ta đi nếu họ được xét nghiệm”. Điều này quan trọng đối với các nước xem đi lại bằng đường hàng không là chìa khóa để khởi động lại nền kinh tế.
Hãy tưởng tượng tới khả năng là bạn ngồi gần một người được xét nghiệm âm tính nhưng thực sự đã bị nhiễm (và có khả năng lây) trong suốt chuyến bay. Ý tưởng này không phải là chuyện hoàn toàn xa vời. Các nghiên cứu cho thấy cứ ba người bị nhiễm thì có một người có thể có kết quả “âm tính giả”.
Theo Maureen Ferran, Giáo sư sinh học tại Viện Công nghệ Rochester ở New York, trường hợp âm tính giả có thể xảy ra khi que gạc - được dùng để lấy mẫu virus - không được đưa vào đủ sâu trong mũi hoặc không lấy đủ mẫu virus. Bà nói rằng âm tính giả cũng có thể xảy ra “nếu một người được xét nghiệm quá sớm hoặc quá muộn trong thời gian nhiễm bệnh và do đó không có nhiều virus trong tế bào của họ”.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Cạnh tranh gay gắt trên thị trường hàng không Trung Quốc
05:00' - 02/09/2020
Trong bối cảnh nhu cầu đi lại bằng đường hàng không ở Trung Quốc bắt đầu tăng lên, các hãng hàng không nước này đang chạy đua để thu hút khách hàng bằng chương trình hấp dẫn "bay không giới hạn".
-
Doanh nghiệp
Các hãng hàng không lớn của Mỹ ngừng thu phí đổi chuyến
12:10' - 01/09/2020
Ngày 31/8, các hãng hàng không hàng đầu của Mỹ đã đồng loạt thông báo sẽ ngừng thu phí đổi chuyến đối với các chuyến bay nội địa.
-
Kinh tế & Xã hội
Ra mắt website du lịch chính thức của Việt Nam dành cho khách nước ngoài
20:40' - 27/08/2020
Tổng cục Du lịch phối hợp cùng các đơn vị liên quan cho ra mắt trang "Green Travel" mới trên website du lịch chính thức của Việt Nam dành cho khách nước ngoài.
-
Kinh tế & Xã hội
Dịch COVID-19: Anh đưa Pháp và Hà Lan vào danh sách cách li du lịch
07:53' - 14/08/2020
Ngày 13/8, Anh sẽ tái áp đặt yêu cầu cách li đối với những du khách từ Pháp và Hà Lan sau khi hai nước này ghi nhận số ca mắc mới COVID-19 gia tăng mạnh trở lại.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhất định
21:42' - 27/03/2023
Ngày 27/3, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cho biết nước này sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhất định khi đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang tăng trưởng chất lượng cao hơn.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Pháp họp khẩn trước khi diễn ra một cuộc tổng đình công
20:40' - 27/03/2023
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã triệu tập các quan chức cấp cao nước này dự cuộc họp khẩn cấp ngày 27/3.
-
Kinh tế Thế giới
Nga không có kế hoạch rút khỏi WTO
18:56' - 27/03/2023
Nga không có kế hoạch rút khỏi Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), mặc dù một số nước tìm cách "ép" Nga ra khỏi tổ chức này.
-
Kinh tế Thế giới
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long thăm Trung Quốc
18:08' - 27/03/2023
Thủ tướng Lý Hiển Long sẽ đến các địa điểm gồm thành phố Quảng Châu thuộc tỉnh Quảng Đông, thành phố Bác Ngao thuộc tỉnh Hải Nam và thủ đô Bắc Kinh.
-
Kinh tế Thế giới
Đình công quy mô lớn làm đình trệ giao thông tại Đức
15:50' - 27/03/2023
Lịch trình của hàng triệu hành khách tại Đức đã bị gián đoạn ngay đầu tuần làm việc trong bối cảnh cuộc đình công lớn khiến hoạt động tại các sân bay, ga tàu và trạm xe buýt bị đình trệ vào sáng 27/3.
-
Kinh tế Thế giới
Chuyên gia dự báo kinh tế Mỹ suy thoái, lạm phát vượt mục tiêu
13:02' - 27/03/2023
Theo kết quả cuộc thăm dò của Hiệp hội Kinh tế Kinh doanh quốc gia Mỹ (NABE), đa số chuyên gia kinh tế dự báo Mỹ sẽ bước vào suy thoái trong năm nay và đối mặt với lạm phát cao kéo dài đến năm 2024.
-
Kinh tế Thế giới
Tin thêm về vụ phóng tên lửa của Triều Tiên
09:39' - 27/03/2023
Quân đội Hàn Quốc ngày 27/3 cho biết Triều Tiên đã phóng 2 tên lửa đạn đạo tầm ngắn (SRBM) vào sáng cùng ngày. Hai tên lửa đã rơi bên ngoài vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản.
-
Kinh tế Thế giới
FTA Israel-UAE sẽ có hiệu lực từ ngày 1/4
08:10' - 27/03/2023
Được ký tháng 5/2022, FTA Israel-UAE sẽ có hiệu lực vào ngày 1/4 và là FTA đầu tiên giữa Israel và một quốc gia Arab.
-
Kinh tế Thế giới
Sân bay Croatia áp dụng quy định khu vực Schengen
07:30' - 27/03/2023
Các sân bay trên khắp đất nước Croatia đã bắt đầu áp dụng những quy định của khu vực đi lại tự do Schengen từ ngày 26/3.