Nền kinh tế số một thế giới và “sức hút” của CPTPP
Ngày 8/3, theo kế hoạch, 11 nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tiền thân là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), sẽ chính thức ký kết để hiệp định bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2019.
Sau quyết định đầy bất ngờ của Tổng thống Donald Trump hồi tháng 1/2017 rút Mỹ khỏi TPP, 11 nước còn lại (Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam) đã gặp nhau tại Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Đà Nẵng (Việt Nam) tháng 11/2017, để đi đến thỏa thuận duy trì thỏa thuận thương mại xuyên Thái Bình Dương đầy tham vọng này mà không có Mỹ.
Ngoài việc nhất trí đổi tên thành CPTPP, 11 nước đã phải vượt qua nhiều bất đồng để hoàn tất và công bố CPTPP trên cơ sở “tạm đình chỉ” 22 điều khoản của TPP trong một số lĩnh vực như dược phẩm, quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ hay chế độ cung ứng cho khu vực nhà nước..., vốn chủ yếu do Mỹ đề xuất.
Song song với quá trình 11 nước đàm phán để điều chỉnh TPP thành một thỏa thuận mang tính toàn diện hơn, Mỹ đã nhiều lần thể hiện lập trường sẵn sàng cân nhắc khả năng tham gia trở lại.
Tháng 1/2018, tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos (Thụy Sĩ), Tổng thống Trump tuyên bố Washington có thể quay trở lại hiệp định này nếu có một thỏa thuận tốt hơn.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cũng thông báo tại một hội nghị đầu tư hồi cuối tháng 2 vừa qua rằng việc thương lượng lại hiệp định thương mại TPP "một lần nữa đã được đặt lên bàn".
Sự ủng hộ đối với CPTPP cũng đến từ ngay trong nước Mỹ. 25 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã đồng ký thư gửi Tổng thống Donald Trump bày tỏ ủng hộ tuyên bố gần đây của ông rằng có thể xem xét việc Washington tham gia trở lại CPTPP nhằm mang lại một thỏa thuận tốt hơn cho nước Mỹ.
Các thượng nghị sĩ cho rằng việc tăng cường liên kết kinh tế với 11 nước tham gia CPTPP hiện nay có thể sẽ làm tăng sự cạnh tranh của các doanh nghiệp Mỹ, tạo hàng triệu việc làm, tăng cường xuất khẩu, tăng thu nhập của người lao động, giải phóng hoàn toàn tiềm năng năng lượng của Mỹ và mang lại lợi ích cho người tiêu dùng.
Việc gia tăng tiếp cận thị trường và khu vực có dân số lên tới gần 500 triệu người có thể tạo ra các lợi ích lan tỏa cho kinh tế Mỹ.
Trên thực tế, các tập đoàn đa quốc gia lớn của Mỹ lâu nay đã hưởng nhiều lợi ích của quá trình toàn cầu hóa, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới ngày càng liên kết với nhau chặt chẽ hơn và mỗi sản phẩm đều nằm trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Giới phân tích đánh giá “sự hồi sinh” của TPP dưới hình thức mới CPTPP có chất lượng hơn đang tác động tới giao thương của Mỹ với các nền kinh tế tăng trưởng nhanh ở vòng cung Thái Bình Dương.
Việc Mỹ “vắng mặt” trong một thỏa thuận thương mại như vậy, dù ít hay nhiều, vô hình trung cũng đã đẩy các đối tác ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương ra xa Mỹ.
Nền kinh tế số một thế giới vì thế sẽ bở lỡ cơ hội cạnh tranh, đồng thời tạo thêm rào cản cho thương mại trong nước. Không những thế, việc Mỹ rút lui khỏi TPP đã giúp Nhật Bản có nhiều “không gian” hơn để thể hiện vai trò chủ động dẫn dắt của mình trong việc bảo toàn và thúc đẩy các thỏa thuận thương mại quy mô toàn khu vực.
Trong khi đó, CPTPP dù không có Mỹ, đã tạo được sức hút và ảnh hưởng nhất định khi nhiều nền kinh tế lớn, như Anh, nhanh chóng bày tỏ sự quan tâm đối với thỏa thuận này.
Chưa kể việc rút khỏi TPP phần nào khiến vị thế và vai trò của Mỹ trong khu vực châu Á bị ảnh hưởng, khi mà khái niệm “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương” mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra cho thấy Washington vẫn hết coi trọng châu Á, khu vực ngày càng chứng tỏ được sức mạnh của mình trên thế giới.
Những yếu tố này đang buộc Mỹ phải thừa nhận tầm quan trọng của CPTPP và cân nhắc việc tham gia thỏa thuận. Ông Zachary Torrey, chuyên gia phân tích an ninh và kinh tế châu Á, đánh giá: “không thể chối cãi là ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực châu Á đang suy giảm nhanh chóng, và việc Mỹ trở lại CPTPP có thể thay đổi đáng kể tình trạng này".
Ở chiều ngược lại, sự tham gia của Mỹ sẽ giúp CPTPP chiếm gần 40% GDP của thế giới và khoảng 30% tổng giá trị thương mại toàn cầu.
Đối với 11 nước tham gia đàm phán CPTPP, việc tiếp cận thị trường Mỹ là điểm hấp dẫn chính.
Giáo sư kinh tế thuộc Trường Kinh doanh thuộc Đại học Sunway của Malaysia, Yeah Kim Leng cho rằng "việc nền kinh tế lớn nhất thế giới tham gia hiệp định thương mại này sẽ giúp nâng cao tầm ảnh hưởng của hiệp định, và gia tăng lợi ích thương mại và đầu tư mà các nước nhỏ hơn đang tìm kiếm".
Đây là yếu tố khiến 11 nước tham gia đàm phán CPTPP ngay từ đầu đã để ngỏ cánh cửa cho Mỹ khi chỉ “tạm đình chỉ” 22 điều khoản của TPP mà Mỹ đề xuất chứ không hủy bỏ. Chính trưởng đoàn đàm phán Nhật Bản về CPTPP Kazuyoshi Umemoto cũng khẳng định một trong những lý do chính để duy trì khác biệt giữa TPP và CPTPP ở mức tối thiểu là nhằm thu hút Mỹ quay lại.
Tuy nhiên, kể cả khi Mỹ quyết định trở lại, không có gì đảm bảo rằng việc đàm phán sẽ diễn ra suôn sẻ. Tổng thống Chile Michelle Bachelet nói rằng các thành viên CPTPP sẽ hoan nghênh Mỹ trở lại nhưng Washington sẽ phải chấp nhận các điều khoản của hiệp định sửa đổi.
Còn theo Bộ trưởng Thương mại New Zealand David Parker, triển vọng Mỹ quay lại trong vài năm tới “rất khó xảy ra”, và ngay cả khi Washington sẵn sàng tham gia cũng không có gì bảo đảm rằng các thành viên khác sẽ đồng ý áp dụng trở lại những “điều khoản treo”.
Ông Toshimitsu Motegi Bộ trưởng Nhật Bản phụ trách TPP thì tuyên bố: “Các điều khoản của CPTPP 11 đã được quyết định, và chúng tôi nghĩ rằng ưu tiên lúc này là đưa CPTPP 11 vào thực thi". Trong trường hợp Mỹ tham gia CPTPP, các bên sẽ phải thể hiện sự nhượng bộ và mềm dẻo trong đàm phán.
Giáo sư Kenichi Kawasaki, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu chính sách sau đại học ở Tokyo, nhận định: "CPTPP là thỏa thuận tiến bộ.
Đó là lý do hiệp định này có thể kết nạp thành viên mới, và thay đổi trong thỏa thuận là điều có thể xảy ra”. Quan trọng là Mỹ thấy được lợi ích của việc tham gia CPTPP, và 11 nước đàm phán CPTPP sẽ có được nhiều lợi ích nhờ sự tham gia của Mỹ./.
- Từ khóa :
- cptpp
- mỹ
- tổng thống donald trump
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
CPTPP- Bước tiến trong xu thế tự do hóa thương mại toàn cầu
12:18' - 08/03/2018
Theo kế hoạch, rạng sáng 9/3 (theo giờ Việt Nam), 11 nước sẽ ký kết Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) tại Chile.
-
Kinh tế Việt Nam
Điểm khác biệt giữa TPP và CPTPP
08:51' - 08/03/2018
CPTPP bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2019. Tiền thân của CPTPP là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
-
Kinh tế Thế giới
CPTPP thúc đẩy giao thương và tạo cầu nối cho hội nhập khu vực
07:22' - 08/03/2018
CPTPP ra đời được coi là một bước tiến lớn, tạo cầu nối hội nhập cho các nền kinh tế ở hai bên bờ Thái Bình dương.
-
Kinh tế Việt Nam
CPTPP và những quan ngại trước giờ G
06:30' - 07/03/2018
CPTPP, Hiệp định thay thế TPP, được lên kế hoạch ký kết chính thức vào ngày 8/3 tới đây.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc sẵn sàng thúc đẩy quan hệ kinh tế ổn định với Mỹ
13:46'
Theo Thứ trưởng Trung Quốc Vương Thụ Văn, Trung Quốc sẵn sàng đối thoại, mở rộng các lĩnh vực hợp tác và quản lý những khác biệt với Mỹ, nhằm thúc đẩy quan hệ theo hướng ổn định và bền vững.
-
Kinh tế Thế giới
Mexico phản đối kế hoạch trục xuất của Tổng thống đắc cử Mỹ
12:43'
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum ngày 21/11 đã lên tiếng phản đối các kế hoạch về người di cư của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.
-
Kinh tế Thế giới
Số doanh nghiệp tại Đức phá sản tăng mạnh
12:42'
Số doanh nghiệp tại Đức phá sản trong tháng 10/2024 tăng 22,9% so với cùng kỳ năm ngoái, do những khó khăn liên tục của nền kinh tế lớn nhất châu Âu.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc muốn xây dựng 4 thành phố khởi nghiệp hàng đầu thế giới
12:40'
Cho đến năm 2030, Hàn Quốc sẽ thúc đẩy việc xây dựng 4 thành phố lọt vào danh sách 100 thành phố tốt nhất thế giới để khởi nghiệp.
-
Kinh tế Thế giới
Đại sứ Đỗ Hoàng Long: Làm sâu sắc thêm quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Bulgaria
11:43'
Chuyến thăm chính thức của Tổng thống Rumen Radev tới Việt Nam diễn ra vào thời điểm quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước có nhiều bước phát triển quan trọng.
-
Kinh tế Thế giới
Indonesia cam kết giảm tỷ trọng điện than xuống 33%
10:31'
Chính phủ Indonesia có kế hoạch cắt giảm tỷ trọng điện than trong cơ cấu năng lượng của nước này xuống còn 33%, đồng thời tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo lên 42% vào cuối năm 2040.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng cường kết nối ASEAN - Mỹ Latinh
09:49'
Theo Đại sứ Việt Nam được bổ nhiệm tại Mexico Nguyễn Văn Hải, tăng cường kết nối hạ tầng logistics, kết nối công nghệ số và thương mại điện tử là chìa khóa đưa quan hệ ASEAN - Mexico đi vào thực chất.
-
Kinh tế Thế giới
Tuyên bố chung giữa Thủ tướng Việt Nam và Tổng thống nước Cộng hòa Dominicana
08:10'
Từ ngày 19-21/11, Tổng thống Luis Rodolfo Abinader Corona cùng các quan chức cấp cao của Chính phủ Cộng hòa Dominicana đã đón Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana.
-
Kinh tế Thế giới
Cảnh báo dư thừa công suất pin năng lượng Mặt Trời tại Trung Quốc
21:17' - 21/11/2024
Trung Quốc đang thắt chặt các tiêu chí đầu tư cho sản xuất pin năng lượng Mặt Trời nhằm hạn chế tình trạng dư thừa công suất đã gây khó khăn cho lĩnh vực này trong những tháng gần đây.