Nguy cơ xảy ra cú sốc thứ hai đối với EU
Đó là cuộc khủng hoảng Brexit mới, một cuộc khủng hoảng có thể khiến các cuộc đàm phán giữa London và Brussels thất bại trong tháng 5 hoặc tháng 6/2020.
* Đàm phán “dậm chân tại chỗ”
Cuối tuần trước, Ủy viên phụ trách thương mại của Liên minh châu Âu (EU) Phil Hogan đã cảnh báo Anh rằng họ cần phải đẩy nhanh công việc nếu muốn đạt được một thỏa thuận vào cuối năm nay.
Tuy nhiên, với vòng đàm phán mới diễn ra từ đầu tuần đến cuối tuần và được cho là sẽ không đạt được tiến bộ lớn, việc xem xét những vấn đề còn tồn đọng là điều có ý nghĩa then chốt.
Cả hai bên đều cho rằng hầu như không có một tiến bộ nào kể từ khi các cuộc đàm phán cho một thỏa thuận thương mại mới bắt đầu diễn ra vào tháng 3/2020.
Vẫn còn những khoảng cách rất lớn về quan điểm, chẳng hạn như đòi hỏi của EU đối với việc đảm bảo cạnh tranh công bằng (cái gọi là các điều khoản về “sân chơi bình đẳng”) đã bị Anh bác bỏ, chính sách ngư nghiệp, những đảm bảo đối với việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, yêu cầu của Anh được quyền liên tục tiếp cận cơ sở dữ liệu cảnh sát và biên giới của EU hay Cơ chế Thông tin khối Schengen…
Trong khi EU cũng cần thể hiện sự thỏa hiệp hơn nữa, thì Chính phủ Anh dường như thiếu linh hoạt trong đường hướng của mình. Chính phủ Anh, ít nhất cho đến nay, đã loại bỏ khả năng gia hạn thời kỳ chuyển tiếp vào cuối năm, kể cả khi Brussels yêu cầu để giảm bớt sức nóng chính trị của vấn đề này tại “xứ sở sương mù”.
Các đảng đối lập, trong đó có đảng Dân chủ Tự do và đảng Dân tộc Scotland đã kêu gọi Thủ tướng Boris Johnson gia hạn thời kỳ chuyển tiếp đến sau tháng 12 năm nay. Ngoài ra, ngay sau khi trở thành lãnh đạo Công đảng vào tháng trước, ông Keir Starmer nói rằng Anh cần phải kéo dài các cuộc đàm phán sau tháng 12.
Cùng quan điểm này, hầu hết các cuộc thăm dò dư luận đều cho thấy người dân Anh ủng hộ việc gia hạn do tình hình dịch bệnh. Chẳng hạn, một cuộc khảo sát của Focaldata cho thấy 66% số người được hỏi ủng hộ việc trì hoãn, trong đó có 48% cử tri của đảng Bảo thủ và 45% người ủng hộ đảng Brexit.
Có ít nhất 3 cách giải thích cho lập trường của ekip Thủ tướng Johnson. Thứ nhất, đây là lập trường mang tính chiến thuật nhằm khiến EU tin rằng London không quan tâm đến việc liệu có đạt được một thỏa thuận hay không.
Từ đó London hy vọng rằng có thể đạt được thỏa thuận tốt hơn theo những điều kiện của Anh. Thứ hai, ekip của ông Johnson muốn kết quả “không thỏa thuận” hơn để cho thấy sự tách khỏi EU càng xa càng tốt về chính trị.
Tuy nhiên, sau đó hai bên có thể giảm bớt căng thẳng bằng việc đạt được các thỏa thuận phụ trong những lĩnh vực mà Anh ưu tiên như năng lượng và hàng không. Cách giải thích thứ ba – hành động đó mang tính chiến thuật.
Với việc Anh không có ý định ký theo những điều kiện mà EU đưa ra, và với khả năng suy thoái kinh tế do cuộc khủng hoảng COVID-19 gây ra mà theo dự báo của Ngân hàng trung ương Anh (BoE) là tồi tệ nhất kể từ năm 1707, việc dựa vào các điều kiện của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) là một triển vọng ít làm nản lòng hơn.
Ông Phil Hogan dường như nghiêng về cách giải thích thứ ba. Theo ông, các chính trị gia và Chính phủ Anh chắc chắn sẽ quyết định đổ lỗi cho COVID-19 về tất cả hậu quả của Brexit và họ không muốn kéo dài các cuộc đàm phán sang năm 2021 bởi COVID-19 là cơ hội để họ có thể đổ lỗi mọi thứ.
Đánh giá thẳng thắn này của ông Phil Hogan đã bị Chính quyền Anh bác bỏ. Tuy nhiên, trừ khi Anh từ bỏ lập trường võ đoán không gia hạn giai đoạn chuyển tiếp của mình, quan điểm của ông Hogan là một đánh giá đáng tin cậy về những động cơ thực sự của Chính phủ Anh.
* Một cuộc khủng hoảng mới?
Ngay trước khi cuộc khủng hoảng COVID-19 bắt đầu, giai đoạn 10 tháng từ tháng 3 đến tháng 12 là không đủ để nhất trí về những điều mà nhà đàm phán hàng đầu của EU Michel Barnier gọi là thỏa thuận thương mại cốt lõi Anh-EU.
Ngày càng có khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng mới vào tháng tới, thời điểm mà cả hai bên cần quyết định có gia hạn thời kỳ chuyển tiếp đến năm 2021 hay không. Vì vậy sức ép ngày càng gia tăng đối với cả hai bên, với triển vọng một Brexit không thỏa thuận là rất lớn.
Nếu kịch bản không thỏa thuận đó xảy ra, đặc biệt là trong sự thiếu vắng bất kỳ thỏa thuận phụ nào, cả Brussels và London gần như chắc chắn cần quay trở lại bàn đàm phán trong những tháng sau đó, nhưng với một loạt động cơ mới.
Các cuộc thảo luận theo kịch bản này có thể kéo dài hơn đáng kể so với khi nếu ông Johnson đã đảm bảo được một thỏa thuận trong giai đoạn chuyển tiếp. Khi đó, tiến trình đàm phán có thể khó khăn hơn rất nhiều, với tình trạng bế tắc như trước đây.
Một nhân tố có thể làm cho việc hoàn tất một thỏa thuận trở nên khó khăn hơn là ngoài việc tiến trình chuyển tiếp chỉ đòi hỏi đa số các nước phê chuẩn, một thỏa thuận muốn đạt được cần phải có sự nhất trí của cả 27 nước thành viên EU (EU-27). Quả thực, khả năng chỉ một nước EU cản trở thỏa thuận là rủi ro then chốt đối với cả Brussels và London.
Rủi ro vẫn rất lớn không chỉ đối với Anh mà còn cả EU vốn có thể bị hủy hoại bởi một Brexit không thỏa thuận. Sự ra đi êm đẹp hơn giờ đây cần một chiến lược và tư duy rõ ràng, gắn kết và thận trọng đối với tất cả các bên để London, Brussels và EU-27 có thể tiến tới một mối quan hệ đối tác mang tính xây dựng mới, đồng thời có thể hy vọng đem lại những lợi ích đáng kể cho cả hai bên vào thời điểm xảy ra dịch bệnh COVID-19 này./.
- Từ khóa :
- khủng hoảng brexit
- liên minh châu âu
- eu
- anh rời eu
- covid19
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Vấn đề Bắc Ireland "ngáng đường" tiến trình Brexit
06:00' - 08/05/2020
Các quy định của thị trường chung yêu cầu khai báo xuất khẩu và điều này làm tăng thêm chi phí cho các doanh nghiệp, khiến thương mại từ Đông sang Tây sẽ khó khăn hơn nhiều.
-
Kinh tế Thế giới
Brexit không thỏa thuận có tác động gì đến kinh tế EU?
05:00' - 07/05/2020
Nhiệm vụ hiện nay của Anh và Liên minh châu Âu (EU) là ký kết một thỏa thuận thương mại, thời hạn là cuối năm 2020 nhưng dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 có thể làm cho tiến trình này bị trì hoãn.
-
Kinh tế Thế giới
Lý do Anh không đề nghị kéo dài thời gian chuyển tiếp Brexit?
06:00' - 23/04/2020
Bất chấp sức ép từ cả trong và ngoài nước, Chính phủ Anh đến thời điểm này vẫn khẳng định không đề nghị kéo dài thời gian chuyển tiếp cho tiến trình Brexit sau ngày 31/12/2020.
-
Kinh tế Thế giới
EU hy vọng đàm phán Brexit sẽ đạt được tiến bộ vào tháng 6 tới
08:21' - 21/04/2020
EU đang trông đợi những "tiến bộ đáng kể" diễn ra vào tháng 6/2020 về hình thái của mối quan hệ mới trước khi London chính thức dứt áo ra đi vào cuối năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Khủng hoảng COVID-19 đòi hỏi kéo dài thời gian chuyển tiếp Brexit
05:00' - 27/03/2020
Đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 đang thử thách giới hạn các hệ thống quản lý quốc gia của Anh và Liên minh châu Âu (EU), đồng thời đặt ra yêu cầu kéo dài thời hạn chuyển tiếp Brexit.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ áp thuế 50% với đồng và tiếp tục chiến dịch thuế quan với các đối tác
10:36'
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/7 tuyên bố sẽ không gia hạn thời hạn áp thuế quan với hàng chục nền kinh tế ngày 1/8, đồng thời công bố kế hoạch áp mức thuế riêng 50% đối với mặt hàng đồng nhập khẩu
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ giảm bớt sản xuất dầu mỏ trong năm 2025
10:20'
Mỹ sẽ sản xuất ít dầu mỏ hơn so với dự báo trước đây do giá dầu giảm khiến các nhà sản xuất trong nước cắt giảm hoạt động.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ khẳng định không lùi thời hạn áp thuế quan
07:15'
Ngày 8/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định các nước bị Mỹ áp thuế quan mà ông gọi là “thuế đối ứng” sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1/8 và ông sẽ không gia hạn việc miễn áp dụng các biện pháp này.
-
Kinh tế Thế giới
Nhập khẩu hàng hóa theo container đường biển từ Trung Quốc vào Mỹ vẫn giảm
20:38' - 08/07/2025
Hoạt động nhập khẩu hàng hóa vận chuyển trong các container từ Trung Quốc vào Mỹ trong tháng 6/2025 đã giảm 28,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Ủy ban Năng suất Australia hối thúc chính phủ dỡ bỏ thêm rào cản thuế quan
17:21' - 08/07/2025
Ủy ban Năng suất liên bang Australia mới đây kêu gọi chính phủ nước này dỡ bỏ thêm một số hàng rào thuế quan còn lại đối với hàng hóa nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Nhật Bản và Hàn Quốc đẩy mạnh đàm phán
10:43' - 08/07/2025
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba ngày 8/7 cho biết nước này sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ nhằm tìm kiếm một thỏa thuận thương mại song phương.
-
Kinh tế Thế giới
Eurogroup thống nhất ưu tiên củng cố tài khóa và thúc đẩy vai trò quốc tế của đồng euro
09:21' - 08/07/2025
Ngày 7/7, tại Brussels (Bỉ), nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro (Eurogroup) đã tổ chức cuộc họp định kỳ nhằm trao đổi và thống nhất quan điểm về các vấn đề trọng tâm của khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2025 khép lại với nhiều đồng thuận
09:01' - 08/07/2025
Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp với nhiều đồng thuận.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ Donald Trump nêu điều kiện có thể gia hạn thuế tiếp sau ngày 1/8
08:01' - 08/07/2025
Ngày 7/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định ngày 1/8 là mốc thời hạn mới cho việc áp thuế đối ứng với các đối tác thương mại của Mỹ nhưng có thể sẽ được tiếp tục gia hạn.