Ngay 16/12, các quan chức cấp cao Nhật Bản và Hàn Quốc đã bắt đầu cuộc đàm phán tại Tokyo, bước đi đầu tiên nhằm tìm cách đạt đột phá trong việc giải quyết tranh cãi thương mại kéo dài nhiều tháng qua gây tổn hại quan hệ kinh tế song phương và có nguy cơ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đây là cuộc đàm phán thương mại cấp cao đầu tiên giữa hai bên kể từ tháng 6/2016 và được xem là rất quan trọng đối với việc giải quyết xung đột thương mại giữa hai nước.
Đây cũng là cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa quan chức thương mại hai nước sau khi Seoul quyết định gia hạn Hiệp định chia sẻ thông tin tình báo quân sự (GSOMIA) với Tokyo hồi tháng trước, coi đây như một động thái thiện chí nhằm giải quyết tranh cãi thương mại.
Theo Bộ thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc, tại cuộc gặp, hai bên dự kiến thảo luận nhiều vấn đề liên quan đến các hệ thống kiểm soát xuất khẩu của mỗi nước, bao gồm quy định về các công nghệ nhạy cảm.
Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Hiroshi Kajiyama bày tỏ hy vọng cuộc gặp này sẽ là "điểm khởi đầu" cho việc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu.
Căng thẳng giữa hai nước láng giềng ở Đông Bắc Á leo thang kể từ tháng 10/2018 khi tòa án Tối cao Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho những nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời gian Nhật Bản đô hộ Bán đảo Triều Tiên từ năm 1910 đến năm 1945.
Căng thẳng tiếp tục bị đẩy lên cao sau khi Nhật Bản hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc 3 loại vật liệu công nghệ cao dùng trong sản xuất chíp điện tử và màn hình - các lĩnh vực mũi nhọn của Hàn Quốc, và loại Hàn Quốc ra khỏi "Danh sách Trắng" gồm các nước được hưởng quy chế ưu đãi thương mại.
Đáp lại, Hàn Quốc thông báo quyết định không gia hạn GSOMIA được Chính phủ Nhật Bản và Hàn Quốc kỳ năm 2016.
Tuy nhiên, chỉ vài giờ trước khi GSOMIA hết hiệu lực, ngày 22/11, Chính phủ Hàn Quốc quyết định gia hạn thỏa thuận này kèm theo một số điều kiện. Theo một quan chức Bộ Quốc phòng Nhật Bản, hiện chưa thể đánh giá được động thái trên của Hàn Quốc vì chưa rõ các điều kiện mà Seoul sẽ đưa ra.
Cuộc gặp trên diễn ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh đã được lên kế hoạch giữa Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào tuần tới ở Trung Quốc, khi ba nước bắt đầu đối thoại với hy vọng thúc đẩy giải quyết các vấn đề đang tranh cãi./.