Tác động của rủi ro tài chính đối với Indonesia
Tổng giám đốc IMF Christine Lagarde tại cuộc họp thường niên của IMF và Ngân hàng Thế giới (WB) đang diễn ra tại Nusa Dua trên đảo Bali của Indonesia. Ảnh: TTXVN phát
Mở đầu bài viết, tác giả nhận định châu Á sẽ tiếp tục là một trong những động lực chính đóng góp cho tăng trưởng toàn cầu. Tuy nhiên, các quốc gia này đang phải đối mặt với một số rủi ro, đặc biệt là rủi ro tài chính, xuất phát từ nhu cầu dòng vốn không bền vững và tỷ lệ dân số già hóa đang ngày càng tăng.
Trong ngắn hạn, các quốc gia châu Á, bao gồm Indonesia, Ấn Độ và Philippines, có nguy cơ phải đương đầu với rủi ro tài chính, xuất phát từ sự “dễ bay hơi” của dòng vốn đầu tư. Các khoản danh mục đầu tư đóng vai trò quan trọng trong việc bù đắp cho thâm hụt ngân sách quốc gia, trong khi các dòng vốn này lại rất dễ bị tổn thương khi thị trường đầu tư tại các nền kinh tế khác trở nên hấp dẫn hơn.
Ngoài ra, các chính sách bình thường hóa tiền tệ của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) – bao gồm việc gia tăng phạm vi cho các quỹ liên bang và giảm nắm giữ trái phiếu - cũng sẽ tạo ra cú sốc cho các nền kinh tế châu Á.
Bất chấp một loạt các cải cách đã được thực hiện thay thế như loại bỏ trợ cấp nhiên liệu, Indonesia vẫn đặc biệt dễ bị tổn thương nếu gặp các cú sốc từ bên ngoài. Tại quốc gia này, sự hoảng sợ thường bị kích hoạt thông qua thị trường chứng khoán, do vai trò tương đối lớn của các chủ sở hữu nước ngoài trong việc tài trợ thâm hụt chính phủ.
Lịch sử cho thấy, khi một cú sốc xảy ra tại Mỹ - như hiện tượng Taper Tantrum năm 2013 hay trong các quyết định điều chỉnh chính sách tiền tệ hiện tại – các nhà đầu tư thị trường trái phiếu đã đồng loạt rút danh mục đầu tư khỏi thị trường Indonesia, gây ra sự hỗn loạn trên thị trường tài chính.
Thâm hụt tài khoản vãng lai lớn không có nghĩa là một điều xấu, miễn là nó được bù đắp bởi đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong lĩnh vực sản xuất và trong dài hạn, chẳng hạn như đầu tư vào các lĩnh vực liên quan tới xuất khẩu. Tuy nhiên, nếu tài khoản vãng lai được bù đắp bằng một giỏ danh mục đầu tư, nó sẽ làm tăng sự bất ổn, do các quỹ có thể rút vốn trong thời gian ngắn.
Thực tế cho thấy các “lỗ hổng” kinh tế thường làm cho các nhà đầu tư theo danh mục trở nên lo lắng. Họ rất dễ rút vốn khỏi danh mục đầu tư từ các nền kinh tế mới nổi. Trong tương lai, nếu Indonesia không giải quyết được vấn đề đó, quốc gia này sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng bởi sự “dễ bay hơi” của dòng vốn.
Tác giả cho rằng Indonesia nên xem xét đưa ra một chính sách thuế đối với các giao dịch tài chính đầu cơ quốc tế hoặc các chính sách bảo mật vĩ mô khác, nhằm giảm thiểu tác động của dòng vốn ngắn hạn không ổn định. Tuy nhiên, tác giả cũng nhấn mạnh, về lâu dài, vấn đề này cần phải được chỉnh sửa bằng sự thay đổi cấu trúc.
Tại Indonesia, đầu tư và nguồn nhập khẩu, nguyên liệu thô đầu vào có mối tương quan khá chặt chẽ. Tăng trưởng kinh tế thường đi liền với tăng trưởng đầu tư, do vậy thâm hụt tài khoản vãng lai sẽ càng cao. Tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn của Indonesia thường bị hạn chế bởi thâm hụt tài khoản vãng lai.
Khi một cú sốc bên ngoài xảy ra, giống như những gì đang hiện hữu, dòng vốn chảy trong các danh mục đầu tư tăng đột biến và đồng rupiah trở nên suy yếu nghiêm trọng. Nếu thâm hụt tài khoản vãng lai được tài trợ bởi FDI, thì rủi ro của sự “dễ bay hơi” dòng vốn sẽ nhỏ hơn và nguồn vốn sẽ không bị rút ra nhanh chóng.
Do đó, để thúc đẩy tăng trưởng trong khi vẫn duy trì ổn định kinh tế, Indonesia cần nâng cao hiệu quả và năng suất, có nghĩa là cùng một khoản đầu tư, nhưng lợi nhuận tạo ra sẽ cao hơn và ít nhạy cảm hơn với những cú sốc từ sự thay đổi trong chính sách của các quốc gia khác.
Indonesia nên tập trung vào việc bãi bỏ thêm các quy định kinh tế để gia tăng hiệu quả và cải thiện nguồn nhân lực, phát triển cơ sở hạ tầng và quản trị để nâng cao năng suất. Một lựa chọn khác là thúc đẩy FDI, hướng tới mục tiêu sản xuất theo định hướng xuất khẩu.
Biện pháp khắc phục các biến động vốn ngắn hạn sẽ chỉ có hiệu quả nếu các vấn đề về cấu trúc dài hạn – chẳng hạn như thay đổi nhân khẩu học – không bị quản lý. Trong dài hạn, gánh nặng tài chính của vấn đề dân số già hóa phải được xem xét như một rủi ro tài chính.
Rất nhiều các quốc gia châu Á đang đối diện với tình trạng già hóa dân số. Điều này thường ảnh hưởng tới sức khỏe tài chính quốc gia. Gia tăng tỷ lệ phụ thuộc, kết quả của việc gia tăng tỷ lệ công dân cao tuổi, sẽ tác động tiêu cực tới nguồn ngân sách chính phủ do tăng chi cho lương hưu và dịch vụ y tế, trong khi doanh thu giảm.
Ví dụ, khi dân số già đi, phân bổ tài chính cho chi tiêu xã hội tại Singapore và Hong Kong sẽ gia tăng nhanh chóng. Trong khi đó, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang đối mặt với áp lực tài chính đến từ việc dân số già hóa.
Ấn Độ và Indonesia đều sẽ được hưởng lợi từ lợi thế nhân khẩu học vào năm 2025. Hai quốc gia này dự kiến sẽ nằm trong top 10 quốc gia hàng đầu về quy mô kinh tế. Nhưng trong trường hợp của Indonesia, lợi thế dân số sẽ mất vào năm 2050. Đến năm 2060, mặc dù chưa phải đối mặt với vấn đề nghiêm trọng như Nhật Bản hay Hàn Quốc, nhưng Indonesia cũng sẽ bước vào thời kỳ dân số già hóa.
Thách thức sẽ kích thích tăng trưởng kinh tế tại Indonesia tăng nhanh hơn. Mặc dù Indonesia sẽ trở thành một trong 10 nền kinh tế lớn nhất toàn cầu, tính theo quy mô kinh tế, nhưng đến năm 2050, thu nhập bình quân đầu người tại quốc gia này vẫn ở mức thấp nếu tăng trưởng kinh tế vẫn nằm ở ngưỡng 5%.
Nếu Indonesia không có khả năng tăng trưởng nhanh, quốc gia này sẽ có nguy cơ trở nên già cỗi trước khi kịp phát triển. Điều này sẽ rất khó quản lý do Indonesia phải xử lý một gánh nặng tài chính khổng lồ. Vấn đề tương tự mà nhiều quốc gia châu Á khác cũng sẽ phải đối mặt, đặc biệt là Trung Quốc.
Kết thúc bài viết, theo tác giả, mặc dù châu Á là một trong những khu vực đóng góp lớn nhất vào tăng trưởng kinh tế thế giới, nhưng những rủi ro tài chính rất có thể sẽ phá hủy sự tăng trưởng tiềm năng trong các năm tới.
Để giải quyết những vấn đề này, các quốc gia như Indonesia cần tập trung vào tăng năng suất và hiệu quả kinh tế, nâng cấp nguồn nhân lực, xây dựng cơ sở hạ tầng và cải thiện quản trị, huy động doanh thu thuế sử dụng vào chi tiêu công. Nếu các giải pháp này không được thực hiện, sự đóng góp của châu Á đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ không được bảo đảm./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
ASEM - Cầu nối giữa châu Á và châu Âu
05:30' - 27/10/2018
Các nhà lãnh đạo châu Á và châu Âu đã tận dụng Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM) tại Brussels trong ngày 18-19/10 để bày tỏ ủng hộ hệ thống thương mại toàn cầu dựa trên cơ sở của WTO.
-
Tài chính
Phó Chủ tịch Fed ủng hộ kế hoạch nâng lãi suất
12:36' - 26/10/2018
Tân Phó Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (FED) Richard Clarida ngày 25/10 đã ủng hộ kế hoạch của FED nâng tỷ lệ lãi suất hơn nữa.
-
Kinh tế Thế giới
Cựu Chủ tịch Fed cảnh báo nguy cơ xảy ra khủng hoảng kinh tế mới
07:37' - 26/10/2018
Cựu Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (FED) Janet Yellen cảnh báo việc nới lỏng các tiêu chuẩn về cho vay có nguy cơ làm bùng phát một cuộc khủng hoảng kinh tế mới.
-
Hàng hoá
Nhu cầu tiêu thụ dầu tại Trung Quốc đẩy giá dầu châu Á đi lên
16:34' - 19/10/2018
Giá dầu châu Á đi lên trong phiên chiều 19/10 do những dấu hiệu cho thấy nhu cầu dầu tại Trung Quốc, nước tiêu thụ dầu lớn thứ hai thế giới, đang tăng lên.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc then chốt trong quan hệ với Mỹ
19:56' - 26/04/2024
Chủ tịch Trung Quốc đánh giá mối quan hệ Trung - Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và có một số bài học quan trọng để chia sẻ.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18' - 26/04/2024
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Lợi thế về giá giúp Trung Quốc "giảm xóc" trước tác động của thuế quan
07:44' - 26/04/2024
Mặt bằng giá cả của Trung Quốc quá cạnh tranh đến mức nước này có thể chịu đựng bất kỳ mức thuế quan mới nào.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ xây dựng đảo năng lượng tái tạo đầu tiên trên thế giới
07:30' - 26/04/2024
Bỉ đang xây dựng một hòn đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50' - 25/04/2024
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57' - 25/04/2024
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32' - 25/04/2024
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47' - 25/04/2024
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24' - 25/04/2024
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.