Lạch sông Ngọn thuộc địa bàn xã Hòa Hiệp Nam và thị trấn Hòa Hiệp Trung, huyện Đông Hòa (Phú Yên) là nơi neo đậu tránh trú bão của hàng trăm tàu cá. Thế nhưng, hiện nay nhiều đoạn lạch đang bị bồi lấp cạn kiệt, lấn chiếm nuôi trồng thủy sản trái phép khiến tàu thuyền gặp khó khi lưu thông ra vào khu neo đậu, tránh trú bão. Tình trạng này đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa được giải quyết dứt điểm.
Theo người dân địa phương, lạch sông Ngọn trước đây có chiều dài khoảng 6km, rộng từ 120m đến 300m, lòng sông sâu nên tàu thuyền ra vào đánh bắt cá, neo đậu tránh trú bão khá dễ dàng. Những năm gần đây, lòng sông bị các cồn cát hai bên bờ bồi dần cạn kiệt, tàu thuyền ra vào rất khó khăn, nhất là thời điểm triều kiệt.

Ghi nhận của phóng viên, hiện nay trên lạch sông Ngọn đoạn qua khu vực xã Hòa Hiệp Nam có khoảng 250m lòng sông bị bồi lấp, cạn kiệt. Ngoài ra, có hàng chục hộ dân đã lấn chiếm mặt nước dọc hai bên bờ sông để nuôi tôm, vẹm, khiến lòng sông bị bó hẹp, có chỗ chỉ còn rộng từ 10m đến 15m, gây nhiều khó khăn cho tàu thuyền ra vào khu neo đậu tránh trú bão. Đặc biệt, khu vực gần cảng cá Phú Lạc đang bị người dân lấn chiếm xây bê tông kiên cố để nuôi trồng thủy sản trái phép.
Ngư dân Phạm Lập, chủ tàu PY95174TS cho biết, tàu cá của gia đình ông hành nghề câu cá ngừ đại dương. Sau mỗi chuyến biển dài ngày, hoặc khi có bão trên Biển Đông, ông thường đưa tàu về neo đậu tại lạch sông Ngọn, nơi đây rất an toàn. "Năm nay, lạch sông Ngọn bị cạn kiệt, tàu cá của tôi neo đậu trong lạch từ trước Tết nguyên đán đến giờ vẫn chưa thể vươn khơi được, dù rất “nóng lòng” nhưng đành phải chờ khi triều lên tàu mới ra khỏi lạch được”, ông nói.

Đối với các tàu cá bị hỏng thiết bị muốn vào lạch sông Ngọn để sữa chữa, thay mới cũng gặp không ít khó khăn. Ngư dân Phạm Luyện, chủ tàu vỏ thép PY 999OTS than thở: “Gia đình tôi được nhà nước hỗ trợ đóng tàu cá theo Nghị định 67. Sau một thời gian vươn khơi, tàu cần phải thay mới một số thiết bị, thế nhưng lạch sông Ngọn bị bồi cạn kiệt, tàu cá của gia đình không thể vào cơ sở đóng tàu của huyện Đông Hòa mà phải đưa tàu vào tận thành phố Cam Ranh, Khánh Hòa để sửa chữa. Nếu như trước đây, kinh phí sửa tàu tại địa phương chỉ mất từ 150 triệu đến 200 triệu đồng, hiện nay phải đưa đi xa nên chi phí tăng gấp đôi”.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Hòa Nguyễn Văn Hồng, khu neo đậu, tránh trú bão lạch sông Ngọn, xã Hòa Hiệp Nam và thị trấn Hòa Hiệp Trung được quy hoạch đảm bảo cho 1.000 tàu cá có công suất 500-1000 CV neo đậu, tránh trú bão an toàn. Trước tình trạng lòng sông thường xuyên bị bồi lấp, cạn kiệt, mỗi năm UBND huyện phải bỏ kinh phí khoảng 120 triệu đến 150 triệu đồng để nạo vét tạm thời lòng sông thì tàu cá mới có thể ra vào khu neo đậu.

UBND huyện Đông Hòa cũng đã kiến nghị các cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên tiến hành nạo vét lạch sông Ngọn đảm bảo tàu thuyền ra vào thuận lợi; tạo điều kiện để dịch vụ hậu cần nghề cá phát triển, nhất là phát huy hiệu quả của âu thuyền tránh trú bão. Đối với tình trạng người dân lấn chiếm dọc hai bên lòng sông để nuôi vẹm, huyện đã đi kiểm tra, lập biên bản vi phạm và sẽ sớm tiến hành tháo dỡ, di dời.

Ngày 20/2, trực tiếp đi kiểm tra thực tế tại lạch sông Ngọn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Trần Hữu Thế đã chỉ đạo huyện Đông Hòa cần có biện pháp mạnh xử lý tình trạng người dân nuôi vẹm lấn chiếm lòng sông, tạo luồng lạch thông thoáng cho tàu thuyền ra vào khu neo đậu, tránh trú bão. Về lâu dài, ông Trần Hữu Thế yêu cầu UBND huyện Đông Hòa cần ra soát lại tàu thuyền, những khó khăn, vướng mắc của ngư dân, đề xuất UBND tỉnh có giải pháp sớm giải quyết tình trạng lạch sông Ngọn bị bồi lấp, để phát huy hiệu quả khu neo đậu, tránh trú bão, tạo thuận lợi cho ngư dân vươn khơi bám biển./.