Cách mạng công nghiệp 4.0: Doanh nghiệp tự đổi mới để không bị “lão hóa”
Tuy nhiên, trước ngưỡng cửa cách mạng công nghiệp lần thứ 4, những doanh nghiệp hiện hữu phải liên tục đổi mới sáng tạo để bắt kịp xu thế, trong đó liên kết với các trường, viện là bước đi phù hợp và tiết kiệm.
“Tái khởi nghiệp” doanh nghiệp
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, một trong những lý do các doanh nghiệp ban đầu có thương hiệu và thị trường vững mạnh, nhưng ngày càng tụt lại phía sau, thậm chí phá sản, là do chậm hoặc không chịu đổi mới. Đồng thời, các doanh nghiệp trở nên “lão hóa” do thiếu nắm bắt xu thế công nghệ, đối tượng khách hàng.
Xác định rõ điều này, nhiều doanh nghiệp đã chủ động thường xuyên đổi mới với những dự án khởi nghiệp.
Trong đó điển hình như Tập đoàn FPT, Dragon Capital và Hanwha cùng góp vốn 2 triệu USD/đơn vị để thành lập Công ty cổ phần tăng tốc khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam (VIISA) hướng tới mục tiêu phát triển 100 doanh nghiệp khởi nghiệp trong 5 năm tới.
Hiện tại, VIISA đã đầu tư được 7 dự án khởi nghiệp. Hay như Tập đoàn Hoa Sen tài trợ, cũng như hình thành nhiều chương trình hỗ trợ khởi nghiệp trong giới trẻ…
Ông Ngô Mạnh Dũng, Cố vấn kỹ thuật Công ty TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Thương mại Nhất Tinh (Công ty Nhất Tinh) chia sẻ, khi phát triển doanh nghiệp, Công ty lấy Kodak và Nokia làm bài học kinh nghiệm vì chậm đổi mới, ứng dụng trong khoa học công nghệ mà dẫn đến tụt lại, phá sản.
Công ty đưa ra chiến lược nghiên cứu trong doanh nghiệp vừa và nhỏ, vì công nghệ phát triển quá nhanh nên vòng đời sản phẩm rút ngắn, cần thường xuyên đổi mới.
Cùng quan điểm trên, theo ông Vũ Tuấn Anh, Trưởng dự án cộng đồng khởi nghiệp Hoa Sen Group, việc thay đổi không đến đột ngột, mà doanh nghiệp cũng giống cơ thể, có sự “lão hóa” về khách hàng, tiếp cận khách hàng, sản phẩm – dịch vụ, triết lý kinh doanh, quy trình, nhân lực. Các mục này mà không thay đổi, chứng tỏ doanh nghiệp đang "gặp vấn đề".
Sau thời gian 10 năm hoặc 20 năm, doanh nghiệp hãy coi như bắt đầu từ con số không, cần phải “tái khởi nghiệp” doanh nghiệp. Đó là sự thay đổi về khách hàng, sản phẩm, bộ quy trình và cấp độ cao nhất là thay đổi toàn bộ mô hình kinh doanh để đáp ứng sự thay đổi của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Trong đó, thay đổi mô hình là quan trọng nhất.
Đơn cử cho sự đổi mới để phát triển là Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn (Samco). Giai đoạn năm 2000 - 2004, Samco chủ yếu sản xuất theo đơn đặt hàng của nhà nước các loại xe buýt, còn các sản phẩm khác hầu như không nghiên cứu và triển khai.
Nhận thấy nếu chỉ đơn giản một loại sản phẩm ít cạnh tranh cao trên thị trường thì rất nguy hiểm cho doanh nghiệp, Samco đã hình thành các nhóm nghiên cứu và đưa ra sản phẩm đáp ứng thị trường.
Đến 2016, Samco có rất nhiều sản phẩm như xe buýt, xe khách 29 chỗ, là những sản phẩm chủ lực của Samco với tỉ lệ nội địa hóa lên tới 40%. Đây là một trong những công trình đổi mới sáng tạo mang lại nhiều hiệu quả.
Tuy vậy, các doanh nghiệp cho rằng, việc thay đổi, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất thật sự không đơn giản, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Do kinh phí chi ra cho lực lượng nghiên cứu không nhiều, nên các doanh nghiệp đã phải “lấy ngắn nuôi dài” theo lộ trình phù hợp.
Chẳng hạn như Công ty Nhất Tinh, vốn hoạt động trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ và sản xuất, nhưng công ty chủ yếu tập trung cho thương mại, dịch vụ, trong khi sản xuất chiếm chưa tới 10%.
Theo ông Ngô Mạnh Dũng, công ty đã phải nhận diện thị trường và có lộ trình cho sản phẩm để xem cái gì cần và phát triển công nghệ, bởi không thể vội vàng trong lĩnh vực này; do vậy tập trung vào các sản phẩm thương mại, dịch vụ để nuôi đội ngũ R&D (nghiên cứu phát triển).
Công ty đã nghiên cứu, chế ra một số công nghệ tương đối để cung cấp vào các doanh nghiệp FDI Hàn Quốc, Hoa Kỳ tại các khu công nghiệp. Từ năm 2010 – 2013, công ty đã bắt đầu có lợi nhuận từ hoạt động R&D nên đã nâng cấp lực lượng này và tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, chế tạo các máy móc lớn, hiện đại hơn. Hiện nay, Công ty đã đi sâu vào công nghệ nền.
Liên kết doanh nghiệp với trường, viện
Để nâng cao năng lực nội tại, hiện nhiều doanh nghiệp đã thành lập Quỹ phát triển khoa học công nghệ theo quy định, nhưng việc triển khai còn khá hạn chế. Như Samco, Quỹ Phát triển khoa học công nghệ được thành lập 2013 với tỉ lệ trích quỹ khoảng 3 – 10% lợi nhuận trước thuế.
Hiện, nguồn quỹ này đang tồn dư trên 60 tỷ đồng, vì việc chi nguồn quỹ hỗ trợ cho nghiên cứu phát triển, đầu tư thiết bị nghiên cứu, hỗ trợ sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, chuyển giao công nghệ… rất hạn chế.
Ông Nguyễn Tuấn Thành, Phụ trách Quỹ phát triển khoa học công nghệ Samco chia sẻ, hầu hết doanh nghiệp trích Quỹ đều băn khoăn việc sử dụng và chi như thế nào cho hợp lệ, bởi đến năm 2016, Bộ Khoa học và Công nghệ mới ban hành Thông tư hướng dẫn sử dụng quỹ.
Do vậy, suốt thời gian dài, doanh nghiệp rất “đau đầu” vì trích mà sử dụng được. Doanh nghiệp muốn có thêm cơ chế mua sản phẩm, công nghệ của cá nhân, tổ chức và trả kinh phí từ nguồn quỹ này.
Bên cạnh phát triển nghiên cứu nội tại, các doanh nghiệp đã và đang tìm đến các trường, viện nghiên cứu để hợp tác nghiên cứu phát triển.
Điển hình là hợp tác của Đại học Bách khoa Tp. Hồ Chí Minh và Trường Hải Auto, Công ty Nhất Tinh; Đại học Bách khoa Hà Nội – Công ty cổ phần Rạng Đông; Tổng công ty Samco với các trường Đại học Bách khoa, Đại học Công nghiệp, Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh...
Đây là hướng đi cần thiết do nguồn nhân lực khoa học công nghệ của các doanh nghiệp rất ít, cần có sự liên kết với các trường, viện.
Tuy vậy, ông Ngô Mạnh Dũng đánh giá, việc hợp tác giữa doanh nghiệp và trường, viện vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Các nghiên cứu của trường, viện hiện vẫn khá xa rời thực tế hoặc không có tính ứng dụng cao do mức độ hoàn thiện để tạo ra sản phẩm còn thấp.
Vì vậy, doanh nghiệp khó có thể ứng dụng các kết quả nghiên cứu này. Cần liên kết chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp và nhà trường để thiết kế - sản xuất các sản phẩm có khả năng chiếm lĩnh thị trường.
Nhiều doanh nghiệp cho rằng, ngoài những chính sách khuyến khích mở rộng mô hình hợp tác doanh nghiệp – trường, viện, nhà nước cần xác định và định hướng một cách cụ thể hơn nữa những sản phẩm và thị trường mục tiêu, tập trung vào những ngành khoa học công nghệ nền tảng để phát huy tiềm năng và thế mạnh trong nước.
Đồng thời, xác định rõ vị trí của mình trong bản đồ công nghệ khu vực và thế giới, định hướng để doanh nghiệp lựa chọn lĩnh vực phù hợp, tránh tình trạng đầu tư dàn trải, thiếu trọng tâm./.
>>> BIDV dành 3.000 tỷ đồng ưu đãi doanh nghiệp khởi nghiệp và siêu nhỏ
>>> Việt Nam nên chọn cái gì để khởi nghiệp, sáng tạo và khởi nghiệp thế nào?
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Nhân tài Đất Việt 2017 hướng tới cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
11:29' - 30/05/2017
Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2017 khuyến khích các sản phẩm Công nghệ thông tin (CNTT) ứng dụng công nghệ mới như Trí tuệ nhân tạo, Internet of things, Big data...
-
Chuyển động DN
Công nghiệp 4.0 - cơ hội mới cho ngành dệt may Việt Nam
20:32' - 23/05/2017
Công nghiệp 4.0 sẽ là thách thức lớn với ngành dệt may Việt Nam bởi đây là ngành sử dụng nhiều lao động ở mức độ đào tạo đơn giản.
-
Chuyển động DN
Một công ty khởi nghiệp Ấn Độ bán hộp cơm thông minh vào thị trường Nhật Bản
15:56' - 09/05/2017
Vaya Life Pvt. Ltd, một công ty khởi nghiệp tại Ấn Độ chuyên sản xuất những "hộp cơm thông minh", đang tìm cách xâm nhập thị trường Nhật Bản vào cuối tháng 7 tới.
-
Doanh nghiệp
Nhân lực công nghệ cao sẽ giúp Việt Nam bắt kịp công nghiệp 4.0
18:31' - 07/05/2017
Theo ông Nguyễn Văn Thụ, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam, tính khả thi của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 nên bắt đầu bằng những bước nhỏ và đơn giản nhưng cần được thực hiện ngay.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc lập quỹ 2,7 tỷ USD hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp
13:00' - 05/04/2017
Ngày 5/4, Chính phủ Hàn Quốc đã công bố một gói các biện pháp nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp mới khởi nghiệp và công ty trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ.
-
Kinh tế Việt Nam
Khơi dậy tinh thần khởi nghiệp ở nhiều ngành kinh tế mũi nhọn
21:47' - 03/04/2017
Tối 3/4, Đài Truyền hình Việt Nam công bố chương trình truyền hình Talkshow “Quốc gia khởi nghiệp” trên VTV1, phát sóng từ ngày 14/4 và chương trình “Cà phê khởi nghiệp” phát sóng từ ngày 10/4.
Tin cùng chuyên mục
-
Doanh nghiệp
Việt Nam xây nền móng hạ tầng cho kỷ nguyên AI
12:33'
Dự án Trung tâm Dữ liệu siêu quy mô ở Khu Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh do Tập đoàn CMC đầu tư là bước đi chiến lược trong lộ trình xây dựng hạ tầng phục vụ phát triển AI và công nghệ lõi của Việt Nam.
-
Doanh nghiệp
Ai Cập ký 12 thỏa thuận trị giá 631 triệu USD phát triển dầu khí
09:32'
Ai Cập ký 12 thỏa thuận trị giá 631 triệu USD với các tập đoàn năng lượng quốc tế để khoan 43 giếng dầu khí, nhằm tăng sản lượng nội địa và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
-
Doanh nghiệp
Đồng Tháp lắng nghe, hành động vì doanh nghiệp
08:16' - 12/07/2025
Mới đây, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong đã có buổi làm việc với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Phát triển Khu công nghiệp Long Giang và một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
-
Doanh nghiệp
Ferrero (Italy) thâu tóm WK Kellogg với giá 3,1 tỷ USD
07:17' - 12/07/2025
Ferrero, hãng bánh kẹo của Italy, vừa công bố sẽ mua lại công ty sản xuất ngũ cốc WK Kellogg của Mỹ với giá 23 USD mỗi cổ phiếu.
-
Doanh nghiệp
Phê duyệt chủ trương sáp nhập VNPT-Vinaphone, VNPT-Media vào Công ty mẹ - Tập đoàn VNPT
21:03' - 11/07/2025
Tại Văn bản số 6468/VPCP-ĐMDN ngày 11/7/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đồng ý chủ trương sáp nhập VNPT-Vinaphone, VNPT-Media vào Công ty mẹ - Tập đoàn VNPT.
-
Doanh nghiệp
Coi doanh nghiệp là đối tượng “phục vụ” thay vì “quản lý”
20:11' - 11/07/2025
Bộ Xây dựng quán triệt toàn thể công chức, viên chức, người lao động đổi mới mạnh mẽ tư duy hành chính từ kiểm soát sang đồng hành, coi doanh nghiệp là đối tượng “phục vụ” thay vì đối tượng “quản lý”.
-
Doanh nghiệp
"Ông lớn" bán lẻ sản phẩm thời trang Trung Quốc liên tiếp vướng rắc rối pháp lý
16:00' - 11/07/2025
Shein có nguy cơ đối mặt với khoản phạt lên tới 150 triệu euro (175 triệu USD) tại Pháp do không tuân thủ đúng quy định về việc xin phép người dùng trước khi theo dõi hoạt động của họ trên Internet.
-
Doanh nghiệp
Công ty mẹ của Uniqlo dự định tăng giá để “giảm đau” do thuế quan
15:46' - 11/07/2025
Các mức thuế quan cao hơn của Mỹ sẽ bắt đầu tác động đáng kể đến hoạt động của Tập đoàn Fast Retailing tại thị trường Mỹ từ cuối năm nay và công ty đã lên kế hoạch tăng giá để giảm thiểu ảnh hưởng.
-
Doanh nghiệp
Bất chấp thuế cao, các công ty Mỹ vẫn khó từ bỏ Trung Quốc
12:50' - 11/07/2025
Việc chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc không phải là một lựa chọn khả thi với nhiều công ty Mỹ, bất chấp mức thuế nhập khẩu cao.