"Vay tại nhà, thoải mái chi tiêu", "giảm 1-2% lãi suất đăng ký vay mới"... Hàng loạt những tin nhắn quảng cáo như trên đã được gửi đến khách hàng sử dụng Zalo do Công ty cổ phần VNG (VNG) phát triển dưới cái tên Zalo Bank khiến người dùng băn khoăn về tính xác thực và pháp lý của ứng dụng trên mạng xã hội này.
Theo giới thiệu trên trang chủ của ứng dụng này thì Zalo Bank là trung gian kết nối người dùng với các ngân hàng, tổ chức tài chính. Khi đăng ký qua Zalo Bank, hồ sơ điện tử của khách hàng sẽ được chuyển trực tiếp đến các đối tác tài chính của Zalo Bank để vay dưới dạng vay tín chấp, không cần tài sản bảo đảm, giải ngân nhanh từ 15-30 phút, lãi suất ưu đãi…
Thông qua Zalo Bank, người dùng có thể được vay tối đa 500 triệu đồng trong thời hạn tối đa đến 5 năm. Lãi suất vay tiền chỉ từ 1,5%/tháng, tương đương khoảng 18%/năm, giải ngân trong vòng 24 giờ... Phương thức trả góp linh hoạt, số tiền trả nợ chia định kỳ bao gồm nợ gốc và lãi suất theo quy định từ các ngân hàng đối tác của Zalo Bank.
Ngoài ra, Zalo Bank cho phép người dùng tiếp cận khoản vay rất dễ dàng, chỉ cần chứng minh nguồn thu nhập ổn định hàng tháng là vay được tiền, mà không cần thế chấp tài sản hay sự xác nhận của chính quyền địa phương. Đây vốn là rào cản khó khăn nhất về điều kiện vay vốn đối với cá nhân khi cần vay tiền ở các ngân hàng.
Zalo Bank cũng đưa ra một bài tính dư nợ và phân kỳ trả nợ cho khoản vay 100 triệu đồng trong thời gian 12 tháng. Cụ thể, với lãi suất khoản vay là 15%/năm, số tiền trả nợ (gồm nợ gốc và lãi) cố định hàng tháng là hơn 9 triệu đồng/tháng.
Hiện có 4 tổ chức cung cấp khoản vay đang hợp tác với Zalo Bank trên ứng dụng này gồm: Ngân hàng Shinhan, Easy Credit, Shinhan Finance, FE Credit.
Là tổ chức tín dụng đầu tiên hợp tác với Zalo Bank, đại diện Ngân hàng TNHH MTV Shinhan Việt Nam (Shinhan) cho biết, việc hợp tác với Zalo nhằm giúp khách hàng có thể tiếp cận khoản vay tiêu dùng thông minh của Shinhan thuận tiện hơn.
Cụ thể, người dùng có thể đăng ký dịch vụ vay tiêu dùng thông minh của Ngân hàng Shinhan trên kênh Zalo Bank của ứng dụng Zalo. Trang Zalo Bank được tích hợp sẵn các dịch vụ tài chính, bao gồm mục khoản vay (Small loan).
Khi có nhu cầu vay, người dùng chọn chức năng Zalo Bank và làm theo hướng dẫn. Sau đó, hệ thống sẽ lập tức tự động đánh giá người dùng có đủ điều kiện nộp hồ sơ đăng ký vay hay không, dựa trên thông tin do chính người dùng cung cấp.
Nếu đủ điều kiện, khách hàng sẽ được kết nối trực tiếp với nhân viên tư vấn của Ngân hàng Shinhan để được hướng dẫn cụ thể về quy trình nộp hồ sơ. Sau khi nhận đầy đủ hồ sơ từ phía khách hàng, ngân hàng sẽ hoàn tất xử lý hồ sơ trong 3 ngày làm việc và khoản vay sẽ được giải ngân cho khách hàng theo quy định.
Theo Luật sư Nguyễn Thế Truyền (Đoàn luật sư Hà Nội), Giám đốc Công ty Luật Hợp Danh - Thiên Thanh thì Zalo là một nền tảng mạng xã hội, kết nối người dùng. Zalo Bank cũng tương tự như các sản phẩm khác của Zalo là trung gian kết nối, quảng cáo có mục đích, hướng đến nhóm người dùng có cùng nhu cầu, cụ thể ở đây là các dịch vụ tài chính, vay vốn…
Tuy nhiên, Luật sư Nguyễn Thế Truyền khuyến cáo khách hàng cần đọc và tìm hiểu kỹ thông tin trước cung cấp dữ liệu cá nhân hay click vay vốn để tránh những mâu thuẫn phát sinh ảnh hưởng đến quyền lợi. Tương tự với các website hay ứng dụng tài chính khác, người dùng cũng cần tìm hiểu kỹ để tránh "bẫy" tín dụng đen online hoặc các ứng dụng cho vay ngang hàng (P2P) trái phép.
Hiện nay, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước thì bất kỳ tổ chức tín dụng nào muốn thực hiện các hoạt động nghiệp vụ của ngân hàng thì phải được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Do đó, những tổ chức thực hiện hoạt động tài chính cho vay tiền, huy động vốn mà chưa được cấp phép thì đều là hoạt động không hợp pháp.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc Zalo cung cấp các gói cho vay tiêu dùng trên Zalo Bank dưới dạng hợp tác kinh doanh với các tổ chức tín dụng là cách “lách” các quy định của Ngân hàng Nhà nước và pháp luật.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, các thủ tục xét duyệt khoản vay, cấp hạn mức cho vay, không cần tài sản đảm bảo… một cách dễ dàng sẽ tiềm ẩn rủi ro nợ xấu tăng cao, ảnh hưởng lớn đến hệ thống các tổ chức tín dụng.
Đại diện Ngân hàng Nhà nước khẳng định, Ngân hàng Nhà nước không cấp phép cho cái gọi là Zalo Bank, nghĩa là ứng dụng này không được cấp phép hoạt động cho vay, huy động vốn cung cấp dịch vụ tài chính trên nền tảng trực tuyến.
Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, sự xuất hiện và phát triển với tốc độ nhanh chóng của công ty công nghệ tài chính đã khiến các cơ quan quản lý của các quốc gia đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức trong quản lý, giám sát do những rủi ro rửa tiền, tài trợ khủng bố, rủi ro liên quan tới an ninh, an toàn, bảo mật thông tin, sử dụng trái phép thông tin cá nhân...
Do đó, nhiệm vụ đặt ra với các cơ quan quản lý là phải đảm bảo đồng thời mục tiêu hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong khi vẫn phải duy trì sự ổn định, an toàn của thị trường tài chính và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế./.