Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa). Ảnh: EPA/ TTXVN
Tổng thống Mỹ cũng cảnh báo sẽ áp thuế bổ sung nếu Trung Quốc dùng các biện pháp trả đũa, nhưng khẳng định "sẽ không xảy ra chiến tranh thương mại".
Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) thông báo mức thuế mới 25% đối với hàng hóa Trung Quốc sẽ được thực hiện theo hai đợt, trong đó đợt đầu tiên có hiệu lực từ ngày 6/7 đối với 818 danh mục sản phẩm trị giá 34 tỷ USD, sau đó sẽ tiếp tục có hiệu lực đối với 284 danh mục sản phẩm khác.
Mỹ chủ yếu nhắm vào các sản phẩm công nghệ, tránh những mặt hàng phổ biến như điện thoại di động, máy thu hình (TV). Mục tiêu là làm giảm thâm hụt thương mại khổng lồ với Trung Quốc, đã lên tới 375 tỷ USD năm ngoái.
Ngay sau đó, Tân Hoa xã cho biết được Quốc vụ viện phê chuẩn, cơ quan thuế quan Trung Quốc đã quyết định áp thuế bổ sung 25% đối với 659 mặt hàng với tổng trị giá 50 tỷ USD của Mỹ, trong đó mức thuế bổ sung đối với 545 mặt hàng có tổng trị giá khoảng 34 tỷ USD, bao gồm nông sản và ô tô, sẽ có hiệu lực từ ngày 6/7 tới.
Thời gian áp thuế bổ sung đối với 114 mặt hàng còn lại sẽ được thông báo sau. Thông tín viên RFI Heike Schmidt cho hay Bắc Kinh sử dụng chiến lược “ăn miếng, trả miếng” khi Bộ Thương mại Trung Quốc nhanh chóng cho biết sẽ đáp trả một cách tương xứng.Trong 659 mặt hàng của Mỹ mà Trung Quốc nhắm đến, Bắc Kinh tập trung vào những lĩnh vực dễ tổn thương nhất.
Nạn nhân đầu tiên là thịt bò và đậu nành, Trung Quốc là khách hàng mua đậu nành lớn nhất của nông dân Mỹ. Sự trả đũa này nhắm vào giới cử tri quan trọng của Tổng thống Donald Trump, nhất là ở các tiểu bang nông nghiệp như Iowa, Illinois, Minnesota. Thu nhập của nông dân Mỹ từ năm 2013 đến nay đã bị giảm sút khoảng 50%.
Nhà sản xuất máy bay Boeing, một nạn nhân thường xuyên khác trong các cuộc chiến thương mại, cũng đang ước tính thiệt hại sắp tới trong vụ leo thang căng thẳng này.
Lượng máy bay bán sang Trung Quốc của Boeing chiếm 12,8% thu nhập của Boeing, với doanh thu 93,39 tỷ USD. Tuy nhiên trước mắt Boeing chưa bị ảnh hưởng vì lượng đặt hàng của các nước rất lớn.
Thông tín viên RFI tại New York Grégoire Pourtier cho biết Washington đang xem xét trừng phạt thêm các sản phẩm Trung Quốc được hưởng lợi từ chương trình trợ giá “Made in China 2025”.
Trước đó, Mỹ đã cảnh báo rằng Washington sẽ tiếp tục đánh thuế nếu Trung Quốc trả đũa. Ông Trump nói các mức thuế quan này là “chủ yếu để ngăn việc chuyển giao công nghệ và quyền sở hữu trí tuệ Mỹ sang Trung Quốc một cách không công bằng, điều sẽ bảo vệ công ăn việc làm Mỹ”.
Mỹ muốn Trung Quốc ngưng tập quán được cho là khuyến khích chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ - các ý tưởng thiết kế và sản phẩm - cho các công ty Trung Quốc, chẳng hạn việc Trung Quốc yêu cầu các công ty nước ngoài phải cùng sở hữu doanh nghiệp với các công ty trong nước nếu họ muốn tiếp cận thị trường Trung Quốc.
Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế và doanh nghiệp ở Mỹ nói mức thuế quan mới nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng tới một số ngành mà chính quyền Mỹ đang cố gắng bảo vệ.
Tân Hoa xã trong một bài xã luận đã nhắc lại các phát biểu chính thức rằng Trung Quốc sẽ bảo vệ lợi ích của mình trong cuộc chiến thương mại. Bài xã luận nêu rõ: “Đi theo lộ trình mở rộng và mở cửa là câu trả lời tốt nhất của Trung Quốc đối với bất đồng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, đồng thời là trách nhiệm mà các quốc gia lớn nên có với thế giới".
Tờ Nhân dân Nhật báo nhận định không có người chiến thắng trong cuộc chiến thương mại và việc Mỹ khởi xướng một cuộc chiến thương mại sẽ hủy hoại thương mại thế giới, quá trình toàn cầu hóa, các hệ thống thương mại đa phương và chuỗi cung cấp sản phẩm toàn cầu.
Trong khi đó, tờ Thời báo Hoàn cầu đã gọi động thái của Mỹ là một hành động vô trách nhiệm của Nhà Trắng, phá hoại thương mại quốc tế chỉ để lôi kéo cử tri Mỹ.
Tuy nhiên, tờ báo vẫn bày tỏ hy vọng có thể tránh được một cuộc chiến tranh thương mại.Tờ báo nêu rõ Trung Quốc hoan nghênh đối thoại và cũng không sợ hãi trước những mối đe dọa chiến tranh thương mại.
Quyết định áp thuế trên được đưa ra chỉ vài ngày sau ông Trump gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều tổ chức ở Singapore, đồng thời yêu cầu Bắc Kinh tiếp tục duy trì áp lực kinh tế lên Bình Nhưỡng.
Trước đó, Tổng thống Mỹ đã áp dụng mức thuế mới đối với các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu từ Canada, Mexico, Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản, gây nên phản ứng bất bình từ các đồng minh./.