Rủi ro thiệt hại hàng tỷ USD trong cuộc đua tìm kiếm vắc-xin COVID-19 (Phần 2)

WHO tuyên bố COVID-19 là đại dịch đầu tiên kể từ năm 1968. Ảnh: AFP/TTXVN

* Chia sẻ tuyệt vời
Cuộc chiến với COVID-19 bị ám ảnh bởi những bài học từ cuộc chiến chống lại một loại virus khác cách đây một thập kỷ. Vào mùa Xuân năm 2009, virus cúm lợn H1N1 xuất hiện ở Mỹ và Mexico và lan rộng trên toàn thế giới. Trong vài tuần, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố đây là đại dịch đầu tiên kể từ năm 1968.
Các quốc gia giàu có và có hợp đồng tạm thời với các nhà sản xuất đã ngay lập tức nghiên cứu và phát triển vắc-xin, độc quyền hiệu quả việc cung cấp vắc-xin toàn cầu. Chỉ riêng Mỹ đã đặt mua 250 triệu liều, và Australia, Brazil, Pháp, Italy, New Zealand, Na Uy, Thụy Sỹ và Anh đều có vắc-xin.
Dưới áp lực của WHO, những quốc gia này cuối cùng đã cam kết chia sẻ 10% kho dự trữ của họ với các quốc gia nghèo hơn. Tuy nhiên, qua sản xuất và phân phối, chỉ có khoảng 77 triệu liều được xuất xưởng - ít hơn nhiều so với mức cần thiết - và chỉ sau khi căn bệnh này đã lên đến đỉnh điểm ở nhiều khu vực.
Nếu một loại vắc-xin hiệu quả xuất hiện cho virus SARS-CoV-2, không một cơ quan y tế toàn cầu nào, theo khảo sát của Reuters, tin rằng sẽ có đủ nguồn cung để đáp ứng nhu cầu trước mắt. Chính phủ sẽ chịu áp lực rất lớn để miễn dịch cho công dân của chính họ và đưa cuộc sống trở lại bình thường, vì vậy tích trữ vẫn là một rủi ro nghiêm trọng.
BARDA rõ ràng ưu tiên cho các dự án vắc-xin hứa hẹn năng lực sản xuất của Mỹ. BARDA cũng đang khuyến khích các công ty hỗ trợ xây dựng năng lực sản xuất bên ngoài Mỹ, vì vậy có thể có nguồn cung toàn cầu cùng một lúc.
Trong khi đó, nhiều chính phủ đang đổ tiền vào các sáng kiến vắc-xin với kỳ vọng rằng họ sẽ là người đầu tiên xếp hàng nếu một loại vắc-xin khả thi xuất hiện.
Arcturus Therapeutics Holdings Inc, một công nghệ sinh học ở San Diego, đang nhận được tới 10 triệu USD từ Chính phủ Singapore để phát triển ứng cử viên vắc-xin virus SARS-CoV-2 mới dựa trên mRNA hợp tác với Trường Đại học Y khoa Quốc gia Singapore. Nếu vắc-xin được phê duyệt, Singapore có quyền tiếp cận đầu tiên, theo Giám đốc điều hành Arcturus Joseph Payne.
Tại Trung Quốc, một nhà sản xuất vắc-xin lớn trên thế giới, Chính phủ nước này đang ủng hộ một số dự án vắc-xin virus SARS-CoV-2, làm tăng triển vọng sẽ tiêm chủng cho 1,4 tỷ người trước tiên. Một nỗ lực được chính phủ hỗ trợ, bởi Sinovac Biotech Ltd. đã thử nghiệm các ứng cử viên vắc-xin ở người và đang chờ dữ liệu ban đầu.
Sinovac đã nhận được 60 triệu NDT (8,4 triệu USD) theo các khoản tín dụng lãi suất thấp thông qua chương trình cho vay chiết khấu được hỗ trợ bởi ngân hàng trung ương Trung Quốc. Các quan chức chính phủ đã nhanh chóng cung cấp đất cho công ty để xây dựng các nhà máy sản xuất, trong đó có một nhà máy với công suất có thể đạt tới 100 triệu liều vắc-xin virus SARS-CoV-2 mỗi năm.
Cuối tuần qua, WHO đã công bố sự hợp tác mang tính bước ngoặt trên khắp cộng đồng quốc tế để tăng 8 tỷ USD nhằm thúc đẩy sự phát triển vắc-xin virus SARS-CoV-2 và đảm bảo quyền truy cập công bằng trên toàn thế giới đối với bất kỳ loại vắc-xin thành công nào.

Các quốc gia trên khắp châu Âu, châu Á, châu Phi, Trung Đông và châu Mỹ đã tuyên bố tham gia, nhưng Mỹ và Trung Quốc, hai trong số các quốc gia có ngành dược phẩm lớn nhất thế giới, thì không tham gia. Trung Quốc đã không trả lời yêu cầu bình luận. 

Đại diện ngoại giao của Mỹ tại Geneva nói với Reuters rằng sẽ không có sự tham gia chính thức của Mỹ, nhưng nói thêm rằng Mỹ hỗ trợ hợp tác toàn cầu để phát triển một loại vắc-xin.
Các câu hỏi rộng hơn về chính sách của Mỹ về phân phối vắc-xin quốc tế vẫn đang được xem xét, theo một thành viên của lực lượng đặc nhiệm COVID-19 của Nhà Trắng. Quan chức này lưu ý rằng Bộ Ngoại giao Mỹ và Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ đang chi gần 500 triệu USD để hỗ trợ phản ứng với COVID-19 trên phạm vi quốc tế. 

Jeremy Farrar, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và giám đốc của tổ chức từ thiện sức khỏe toàn cầu Wellcome Trust, cho rằng đó là sự tự giác ngộ mang lại lợi ích cho cộng đồng toàn cầu./.