Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam dựa trên đổi mới sáng tạo

Nền kinh tế Việt Nam đã đạt được mục tiêu kép: Tăng trưởng phục hồi và dịch bệnh được kiểm soát tốt. Ảnh minh họa: TTXVN

Phát biểu khai mạc, ông Bùi Nhật Quang, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết: Năm 2020, nền kinh tế thế giới bị phủ bóng bởi dịch COVID-19.

Tính đến ngày 17/1/2021, thế giới đã ghi nhận hơn 95 triệu ca nhiễm COVID-19, trong đó có hơn 2 triệu ca tử vong. COVID-19 đã tác động mạnh mẽ đến tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2020, hầu hết các nền kinh tế lớn có tốc độ tăng trưởng âm.
Kết thúc năm 2020, Việt Nam đã đạt được “mục tiêu kép”: Vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, vừa quyết liệt phòng, chống dịch bệnh. Số ca nhiễm của Việt Nam là 1.537 ca, trong đó có 35 ca tử vong và được thế giới ca ngợi là “hình mẫu trong cuộc chiến chống COVID-19”.

Mặc dù, tốc độ tăng trưởng kinh tế cả năm 2020 đạt 2,91%, thấp nhất kể từ sau Đổi mới năm 1986 nhưng tốc độ tăng trưởng có sự phục hồi ấn tượng sau khi sụt giảm vào quý II/2020 và ở mức cao so với nhiều nước trên thế giới và khu vực.

Vì vậy, hội thảo là dịp để các chuyên gia, nhà khoa học đánh giá tổng quan kinh tế Việt Nam 2020; triển vọng và dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2021; đồng thời đề ra một số giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế giai đoạn hậu COVID-19 dựa trên đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Đánh giá tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2020, ông Phạm Sỹ An, Trưởng phòng Phòng kinh tế vĩ mô và thể chế kinh tế, Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, nền kinh tế  Việt Nam đã đạt được mục tiêu kép: Tăng trưởng phục hồi và dịch bệnh được kiểm soát tốt.

Cú sốc COVID-19 làm các chỉ tiêu phản ánh ổn định nền kinh tế và chất lượng tăng trưởng suy giảm tạm thời. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn cần lưu ý: Hỗ trợ các doanh nghiệp, người lao động ảnh hưởng bởi COVID-19; hỗ trợ các ngành chuyển đổi số, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Các gói hỗ trợ đang thẩm thấu dần vào nền kinh tế nhưng tốc độ còn chậm.
Bàn về triển vọng và dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2021, ông Lý Đại Hùng, Phòng kinh tế vĩ mô và thể chế kinh tế, Viện Kinh tế Việt Nam cho biết, mặc dù dịch COVID-19 trên thế giới tiếp tục diễn biến khó lường, nhưng những dấu hiệu tích cực đang dần sáng rõ.

Vắc-xin phòng COVID-19 bắt đầu được tiêm tại một số quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, Thụy Sỹ và sẽ mở rộng ra nhiều quốc gia khác trong năm 2021. Gói hỗ trợ nền kinh tế cũng đang được nhiều nước lớn triển khai và sẽ có tác động trong năm 2021. Vì thế, nền kinh tế thế giới sẽ ấm dần lên, kéo theo sẽ thúc đẩy hoạt động đầu tư, thương mại kinh tế Việt Nam.
Dựa theo mô hình dự báo của Viện Kinh tế Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), tăng trưởng GDP năm 2021 của Việt Nam dự báo đạt 5,49% (kịch bản cơ sở), 6,9% (kịch bản cao) và 3,48% (kịch bản thấp). Khả năng đạt được mức tăng trưởng thực tế phụ thuộc vào tình hình kinh tế thế giới và sự tăng cường năng lực hấp thụ vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Theo đó, dự báo của các tổ chức quốc tế và chỉ tiêu tăng trưởng mà Chính phủ Việt Nam đề ra sẽ đạt được trong kịch bản cao khi mà kinh tế thế giới tăng trưởng mạnh, giá dầu ổn định hỗ trợ tăng trưởng và nền kinh tế nội địa cải thiện được khả năng hấp thụ vốn FDI.
Cũng tại hội thảo, đại biểu đến từ các viện nghiên cứu cũng đã thảo luận và đề ra một số giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế giai đoạn hậu COVID-19 dựa trên đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Trong đó, nhấn mạnh đến đổi mới tư duy và đổi mới thể chế chính sách theo hướng tạo môi trường thuận lợi, khuyến khích mạnh mẽ và huy động sự tham gia của khu vực ngoài nhà nước là yếu tố quan trọng bậc nhất cho khoa học, công nghệ để phát triển cũng như huy động được nguồn lực cần thiết cho đầu tư vào khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó chú ý đột phá về thể chế, chính sách.
Ngoài ra, Việt Nam cũng cần xây dựng, triển khai sớm Chiến lược chuyển đổi số trong kết hợp với các gói kích thích kinh tế mới, giải pháp cơ cấu lại ngành, hàng liên quan; đồng thời, xây dựng, thực hiện các quy định, giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số hữu hiệu, an toàn như vấn đề an ninh số, khớp nối các chuẩn mực, tiêu chí lao động trong lĩnh vực kinh tế số và kinh tế truyền thống, đảm bảo tính chính thống khi nhận hỗ trợ Nhà nước./.