Ứng dụng công nghệ viễn thám trong bảo vệ tài nguyên rừng

Bước đầu, nhiều điểm rừng có thay đổi đã được phát hiện và thông báo đến lực lượng chức năng để có biện pháp kiểm tra, xử lý.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận, việc xây dựng và triển khai ứng dụng công nghệ viễn thám, sử dụng ảnh vệ tinh phục vụ công tác quản lý, giám sát tài nguyên rừng là hết sức thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng, ngăn chặn các hành vi xâm hại đến tài nguyên rừng, không để xảy ra điểm nóng về phá rừng, khai thác, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật.

Trong thời gian từ tháng 1-10/2024, phần mềm đã phát hiện và gửi tin cảnh cáo 507 điểm nghi ngờ biến động hiện trạng tài nguyên rừng. Trong đó, các đơn vị chủ rừng, Hạt Kiểm lâm đã phối hợp kiểm tra, xác minh 492 điểm ngoài thực địa và xác định các nguyên nhân cụ thể như: Cháy rừng 1 điểm/0,45 ha; lấn chiếm đất rừng 5 điểm/1 ha; lũ lụt, sạt lở, lốc xoáy có 2 điểm/0,49 ha; phá rừng trái pháp luật 7 điểm/1,39 ha; có 235 điểm/294,3 ha biến động do khai thác rừng trồng; nguyên nhân khác (rụng lá, suy thoái rừng, cháy thực bì...) có 242 điểm. Còn lại 15 điểm đang được các đơn vị xác minh ngoài thực địa.

Từ khi công nghệ viễn thám được đưa vào vận hành, các thiếu sót, hạn chế của phần mềm cơ bản được khắc phục. Kết quả thực hiện phần mềm bước đầu được đánh giá phù hợp với thực trạng công tác quản lý, bảo vệ rừng, giám sát biến động tài nguyên rừng trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, công nghệ này có khả năng tương thích, chịu tải và phục hồi sự cố, tính bảo mật và độ chính xác tốt. Thông qua ứng dụng công nghệ viễn thám, nhiều vụ phá rừng, lấn chiếm đất rừng được phát hiện, ngăn chặn, lập hồ sơ xử lý kịp thời, không để xảy ra các điểm nóng phá rừng có quy mô lớn, tính chất nghiêm trọng.

Theo các đơn vị chức năng, bên cạnh những ưu điểm tích cực, quá trình vận hành, sử dụng phần mềm còn những tồn tại như: Công tác xác minh, kiểm tra các điểm cảnh báo mất rừng ngoài hiện trường của một số chủ rừng còn chậm; số điểm cảnh báo chưa chính xác vẫn còn (cảnh báo ở một số điểm rừng trồng cây cao su, cây điều rụng lá và một phần diện tích rừng tự nhiên rụng lá). Bên cạnh đó, lực lượng bảo vệ rừng và kiểm lâm địa bàn còn thiếu so với quy định, hạn chế trong việc tiếp cận công nghệ thông tin…

Để tiếp tục triển khai hiệu quả công tác bảo vệ rừng, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả hệ thống ứng dụng công nghệ viễn thám, sử dụng ảnh vệ tinh trong quản lý, giám sát tài nguyên rừng trên địa bàn tỉnh. Các đơn vị thường xuyên theo dõi chặt chẽ việc thực hiện ở các cấp, kịp thời tổng hợp những vấn đề bất cập trong quá trình thực hiện quy chế và quy trình vận hành, sử dụng phần mềm để đề xuất các cơ quan cấp trên làm cơ sở thực hiện thống nhất và hiệu quả trên toàn tỉnh.

Ủy ban nhân dân tỉnh cũng yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với đơn vị tư vấn cung cấp dịch vụ dần hoàn thiện, tăng cường chất lượng của phần mềm. Đơn cử như nâng cao giải pháp lọc mây qua Google Earth Engine để cải thiện khả năng phát hiện các điểm thay đổi trạng thái rừng ở kỳ ảnh trước đó bị mây che phủ, các điểm rừng trồng cây cao su, cây điều rụng lá và một số diện tích rừng tự nhiên rụng lá… để giảm thiểu tin nhắn cảnh báo sai đối với kiểu rừng này.