Ấn Độ: Tầm nhìn chính sách đối ngoại của Thủ tướng Modi
Đây là nhận định trong bài viết của tác giả Harsh V. Pant, phụ trách chương trình nghiên cứu chiến lược thuộc Quỹ nghiên cứu nhà quan sát (ORF) ở New Delhi (Ấn Độ), được đăng trên trang mạng Foreign Policy.
Ngày 30/5, Thủ tướng Modi bổ nhiệm ông Subrahmanyam Jaishankar vào Nội các, nắm giữ cương vị quyền lực Bộ trưởng Ngoại giao. Thông thường, chức vụ này thuộc về một thành viên cấp cao trong đảng hoặc một đồng minh chính trị. Tuy nhiên, ông Jaishankar, cựu Bí thư Đối ngoại, là một nhà kỹ trị, một trong những nhà ngoại giao nổi bật nhất của Ấn Độ trong nhiều năm qua.
Ông từng là Đại sứ Ấn Độ tại Mỹ và Trung Quốc, một người chơi chủ chốt giúp ký kết thành công thỏa thuận hạt nhân dân sự Mỹ - Ấn dưới thời người tiền nhiệm của ông Modi là Thủ tướng Manmohan Singh. Ông Jaishankar thậm chí còn không phải là thành viên của đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) cầm quyền. Việc bổ nhiệm nhân vật này nêu bật tính cách có hơi hướng táo bạo của Thủ tướng Modi, đặc biệt trong những tình huống ẩn chứa rủi ro cao.
Trong nhiệm kỳ đầu của Thủ tướng Modi, ông Jaishankar đã thúc đẩy việc chuyển đổi tầm nhìn chính sách đối ngoại của mình thành một chính sách hành động nhiều hơn. Thủ tướng Modi tin rằng, trong một thời gian quá dài, Ấn Độ đã cư xử như một lực lượng cân bằng trong trật tự thế giới chứ không phải một cường quốc chủ động định hình các tiêu chuẩn và luật lệ toàn cầu.
Ông Jaishankar chính là người đã nỗ lực hình thành các ưu tiên chính sách đối ngoại của Ấn Độ theo nhận thức đó. Là một Bí thư đối ngoại, ông không chỉ góp phần điều chỉnh quan hệ Mỹ - Ấn, mà còn giúp giải quyết cuộc khủng hoảng Doklam 2017 giữa Ấn Độ với Trung Quốc, trong đó các lực lượng quân đội hai quốc gia láng giềng đối đầu nhau tại khu vực biên giới giữa Ấn Độ, Buhtan và Trung Quốc trong hơn 2 tháng.
Bằng việc đưa ông Jaishankar lên làm Bộ trưởng Ngoại giao, Thủ tướng Modi đã làm rõ một điều rằng, trong những năm tới, Ấn Độ sẽ ưu chính sách đối ngoại. Trên vũ đài quốc tế, động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc đang làm rung chuyển trật tự thế giới.
Cùng lúc, quan hệ Mỹ-Ấn dường như cũng đang ở thời kỳ khó khăn do những bất đồng gia tăng trong các vấn đề liên quan đến thương mại. Quyết định của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump chấm dứt Hệ thống ưu đãi phổ cập (GSP) đối với lượng hàng xuất khẩu trị giá 5,6 tỷ USD của Ấn Độ chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
Mặc dù New Delhi khẳng định sẽ tiếp tục phát huy mối quan hệ vững mạnh với Mỹ, cả về kinh tế và giao lưu nhân dân, rõ ràng con đường phía trước không hề bằng phẳng. Khi ông Trump sắp chạy đua trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, ông sẽ tiếp tục tập trung vào các vấn đề thương mại trên thế giới.
Với sự hiểu biết về tình hình chính trị nội bộ nước Mỹ và kinh nghiệm thực tế của bản thân, ông Jaishankar dường như đã được đặt đúng chỗ để xử lý những căng thẳng gia tăng với Washington.
Việc ông Jaishankar có chân trong Nội các cũng là tín hiệu cho thấy, Thủ tướng Modi muốn thay đổi tầm nhìn của Ấn Độ đối với khu vực. Tuần trước, ông Modi đã mời lãnh đạo các nước thành viên thuộc Sáng kiến Vịnh Bengal về hợp tác kinh tế và kỹ thuật đa ngành (BIMSTEC) tham dự lễ nhậm chức của chính phủ mới ở Ấn Độ.
BIMSTEC, bao gồm các nước Bangladesh, Ấn Độ, Myanmar, Sri Lanka, Thái Lan, Nepal và Buhtan, đã trở nên nổi bật trong chính sách đối ngoại của Ấn Độ trong ít năm qua. Được thành lập cách đây hơn 20 năm, hiện khối này chiếm khoảng 21% dân số thế giới và tổng GDP đạt 3.500 tỷ USD. Tuy nhiên, ít người biết đến BIMSTEC trước khi ông Modi đưa khối này thành trung tâm trong cách tiếp cận khu vực của mình.
Thực sự, BIMSTEC cơ bản đã thay thế Hiệp hội hợp tác khu vực Nam Á (SAARC) bao gồm Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Ấn Độ, Maldives, Nepal, Pakistan và Sri Lanka. Các đại diện của những nước này là khách danh dự trong lễ nhậm chức nhiệm kỳ đầu của Thủ tướng Modi.
Sự thay đổi đó dường như cho thấy Thủ tướng Modi có thể đã từ bỏ nỗ lực can dự với Pakistan. Khi Thủ tướng Pakistan Imran Khan gọi điện chúc mừng ông Modi sau chiến thắng vang dội của BJP trong cuộc bầu cử Hạ viện vừa qua, cách phản ứng của Thủ tướng Ấn Độ cho thấy ngụ ý rằng New Delhi sẽ đáp lại những đề xuất của phía Pakistan nếu nhận thấy sự thay đổi thực chất trong chính sách về chủ nghĩa khủng bố của Islamabad.
Triển khai chính sách đối ngoại khu vực của Ấn Độ thông qua BIMSTEC cho thấy rõ mong muốn của ông Modi nhằm tập trung vào mặt trận phía Đông của nước này. Vịnh Bengal kết nối Ấn Độ với các nước láng giềng phía Đông, không chỉ với các đối tác Nam Á truyền thống như Bangladesh, Bhutan, Nepal, và Sri Lanka mà với cả khu vực Đông Nam Á thông qua Myanmar và Thái Lan. Bằng cách đó, ông Modi đã cố gắng tái xác định vùng ngoại vi chiến lược của Ấn Độ.
Hồi năm 2014, tại một hội nghị thượng đỉnh của SAARC ở Kathmandu, ông Modi gợi ý các cơ hội hợp tác khu vực sẽ được thực hiện thông qua SAARC hoặc bên ngoài. Khi không thể tạo ra bất cứ sự thay đổi thực chất nào trong chính sách của Pakistan sau lần tiếp cận đầu tiên với Islamabad, chính quyền Modi bắt đầu đề cao tầm quan trọng của BIMSTEC.
Điều này đã phần nào mang lại kết quả. Một số quốc gia BIMSTEC đã ủng hộ lời kêu gọi của New Delhi tẩy chay hội nghị thượng đỉnh SAARC tại Islamabad hồi tháng 11/2016 sau khi Ấn Độ quy kết Pakistan về các vụ tấn công khủng bố ở Kashmir hồi tháng 9 cùng năm đó.
Khi Ấn Độ tập trung vào khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, BIMSTEC - nếu can dự một cách sáng tạo - có thể là một diễn đàn quan trọng để Ấn Độ nâng cao hình ảnh của mình ở khu vực Đông và Đông Nam Á.
Cho dù Ấn Độ dường như đang can dự với Trung Quốc giữa những biến động về địa chính trị, ông Modi muốn mở rộng hình ảnh của Ấn Độ trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương rộng lớn hơn và thiết lập một sự cân bằng quyền lực ổn định trong khu vực này. Điều đó sẽ đóng vai trò quan trọng nếu Ấn Độ muốn được công nhận là cường quốc lớn tự quyết chứ không chỉ là một lực lượng tạo cân bằng.
Khi bắt đầu nhiệm kỳ hai, ông Modi đã thể hiện sự nghiêm túc đối với chính sách đối ngoại vốn được nêu trong nhiệm kỳ đầu. Và bằng việc tin dùng ông Jaishankar, Thủ tướng Modi có thể sẽ triển khai thành công tầm nhìn của mình./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Ấn Độ tăng thuế 29 mặt hàng nhập khẩu của Mỹ
19:00' - 15/06/2019
Ấn Độ đã quyết định tăng thuế đối với 29 mặt hàng nhập khẩu của Mỹ sau nhiều lần trì hoãn kể từ khi công bố kế hoạch này hồi năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ bức xúc việc Ấn Độ áp thuế cao với xe Harley Davidson
16:20' - 11/06/2019
Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ sự bức xúc trước mức thuế cao của Ấn Độ đối với hàng hóa Mỹ nhập khẩu, cụ thể với sản phẩm xe môtô Harley Davidson.
-
Kinh tế & Xã hội
Ấn Độ: New Delhi đề xuất miễn phí giao thông công cộng cho phụ nữ
21:25' - 03/06/2019
Ngày 3/6, chính quyền New Delhi của Ấn Độ thông báo gần 1 triệu phụ nữ sẽ được miễn phí giao thông công cộng tại thành phố này.
-
Kinh tế Thế giới
Hết ưu đãi thuế quan, Ấn Độ vẫn tiếp tục quan hệ kinh tế vững mạnh với Mỹ
18:05' - 01/06/2019
Chính phủ Ấn Độ khẳng định vẫn tiếp tục tìm kiếm xây đắp mối quan hệ kinh tế vững mạnh với Mỹ bất chấp việc Washington chấm dứt ưu đãi thương mại đối với New Delhi.
-
Kinh tế Thế giới
Ấn Độ: Chiến lược SVIMM trong chính sách Hành động hướng Đông
05:30' - 29/05/2019
hính sách Hành động hướng Đông của Ấn Độ thường được viện dẫn như là sự nối tiếp của “Chính sách hướng Đông”, theo hướng hành động nhiều hơn và hướng đến kết quả cụ thể hơn.
-
DN cần biết
Ấn Độ xem xét dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu táo và lê Trung Quốc
06:59' - 22/05/2019
Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, Ấn Độ đã nhất trí xem xét dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu táo của Trung Quốc vốn được áp dụng từ giữa năm 2017.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc then chốt trong quan hệ với Mỹ
19:56' - 26/04/2024
Chủ tịch Trung Quốc đánh giá mối quan hệ Trung - Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và có một số bài học quan trọng để chia sẻ.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18' - 26/04/2024
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Lợi thế về giá giúp Trung Quốc "giảm xóc" trước tác động của thuế quan
07:44' - 26/04/2024
Mặt bằng giá cả của Trung Quốc quá cạnh tranh đến mức nước này có thể chịu đựng bất kỳ mức thuế quan mới nào.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ xây dựng đảo năng lượng tái tạo đầu tiên trên thế giới
07:30' - 26/04/2024
Bỉ đang xây dựng một hòn đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50' - 25/04/2024
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57' - 25/04/2024
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32' - 25/04/2024
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47' - 25/04/2024
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24' - 25/04/2024
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.