Điều gì đang khiến các ngân hàng Hàn Quốc “hướng ngoại”?

Đồng won tại một ngân hàng ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN

 

Tờ Thời báo Hàn Quốc (The Korea Times) số ra ngày 27/9 đưa ra nhận định rằng các ngân hàng lớn của Hàn Quốc dự kiến sẽ đẩy nhanh tiến độ dịch chuyển trọng tâm hoạt động ra thị trường nước ngoài, trong đó ưu tiên thâm nhập vào các quốc gia Đông Nam Á, vốn đang được xem là có tiềm năng tăng trưởng cao hơn. 
Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh những quy định tài chính được đề xuất trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống (dự kiến diễn ra vào tháng 3/2022) có khả năng sẽ làm giảm thu nhập của các ngân hàng lớn tại đây. 
* Thị trường trong nước đã đạt đến giới hạn
Số liệu do Cơ quan Dịch vụ Giám sát Tài chính (FSS) tổng hợp cho thấy các ngân hàng thương mại của Hàn Quốc đã cắt giảm số lượng chi nhánh tại “xứ kim chi” từ 3.861 chi nhánh (năm 2017) xuống còn 3.834 chi nhánh vào năm 2018 và đến năm 2020 chỉ còn 3.546 chi nhánh. Trong khi đó, số lượng chính xác các điểm giao dịch ở nước ngoài của các ngân hàng này hiện vẫn chưa rõ ràng bởi số liệu thống kê của FSS không bao gồm các "chi nhánh phụ" ở nước ngoài.
Tuy nhiên, theo số liệu thống kê từ các ngân hàng lớn của Hàn Quốc như Kookmin (KB), Shinhan, Hana và Woori, tổng số chi nhánh trong "mạng lưới toàn cầu" của họ đã tăng lên 1.440 chi nhánh vào năm 2020 (từ 844 của năm 2019, 797 vào năm 2018 và 630 vào năm 2017), do hoạt động sáp nhập và mua lại (M&A) tích cực và nhận được giấy phép ở các nước khác.
Dữ liệu khác cũng cho thấy 4 ngân hàng hàng đầu của Hàn Quốc đã tăng số lượng nhân viên ở nước ngoài từ 14.620 người (trong quý IV/2018) lên 17.914 người ngay trong quý I/2021, đồng thời cắt giảm số lượng nhân viên tại Hàn Quốc từ 60.684 người trong cùng kỳ xuống còn 57.662 người.
Một quan chức ngân hàng (giấu tên) cho biết: "Việc mở rộng hoạt động ra nước ngoài đang được các ngân hàng Hàn Quốc theo đuổi vì lợi nhuận của thị trường trong nước đã đạt đến giới hạn. Những quy định có lợi cho các công ty công nghệ tài chính (fintech) cũng đã thúc đẩy các ngân hàng thông thường tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài".
* Môi trường trong nước xấu đi
Các ngân hàng Hàn Quốc gần đây bắt đầu đã nhận thấy những rủi ro lớn hơn của việc lợi nhuận suy giảm, do các quy định tài chính khác nhau.
Cụ thể, các ngân hàng Hàn Quốc đang phải đối mặt với những khó khăn trong việc cho vay sau khi chính phủ thắt chặt quy định nhằm hạn chế nợ hộ gia đình và giá nhà đất tăng cao. Bất chấp những thắc mắc của cả người cho vay và người đi vay về tính hiệu quả của các chính sách đó, các cơ quan tài chính Hàn Quốc vẫn giữ quan điểm cứng rắn về các biện pháp này.
Một yếu tố bất lợi khác đối với các nhóm ngân hàng là việc chính phủ nỗ lực ngăn chặn M&A nhằm buộc họ phải đảm bảo nguồn vốn để hỗ trợ tài chính cho những người gặp khó khăn do đại dịch COVID-19. Các cơ quan quản lý tài chính Hàn Quốc đã khuyến cáo các công ty tài chính hạn chế ký kết các giao dịch quy mô lớn hoặc tăng cổ tức kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát ở nước này hồi tháng 2/2020.
Một số nhà lập pháp Hàn Quốc thậm chí còn đang cố gắng yêu cầu các ngân hàng trong nước xóa nợ cho những người đi vay - những người có thu nhập giảm đáng kể do chính phủ hạn chế mở cửa hàng trong bối cảnh đại dịch COVID-19 chưa có dấu hiệu được kiểm soát triệt để. 
* Thị trường nước ngoài hấp dẫn
Trong khi đó, các cơ quan tài chính nước ngoài đang có xu hướng nới lỏng các quy định để thu hút nhiều công ty tài chính toàn cầu hơn. Indonesia đã tạm thời dỡ bỏ lệnh cấm các công ty tài chính nước ngoài nắm giữ hơn 40% cổ phần của một công ty tài chính trong nước. Nhờ đó, KB đã có cơ hội tăng cổ phần của mình trong Ngân hàng Bukopin vào năm 2020.
Các tập đoàn ngân hàng Hàn Quốc cũng bắt đầu ghi nhận doanh thu khả quan từ nước ngoài trong năm nay, sau đợt giảm tạm thời trong năm 2020 do đại dịch COVID-19 gây ra. Tập đoàn tài chính Hana, tập đoàn ngân hàng Hàn Quốc đầu tiên giành được giấy phép hoạt động ngân hàng tại vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc), đã chứng kiến lợi nhuận ròng ở nước ngoài trong quý I/2021 của họ tăng từ mức 315,9 tỷ won (tương đương 268,5 triệu USD) của một năm trước đó lên 336,7 tỷ won.

Tập đoàn Tài chính Shinhan, công ty mẹ của Ngân hàng Shinha, đã công bố thu nhập ròng ở nước ngoài là 196,5 tỷ won trong quý đầu tiên của năm, tăng cao so với mức 152,7 tỷ won của một năm trước đó.
Thu nhập ở nước ngoài của Tập đoàn tài chính KB đã tăng lên 68,9 tỷ won từ 49,9 tỷ won trong cùng kỳ nhờ vào việc mua lại Tổ chức tài chính vi mô PRASAC của Campuchia và ngân hàng Bukopin ở Indonesia. Tập đoàn tài chính Woori hiện cũng có kế hoạch tăng cường sự hiện diện của mình tại Việt Nam, Campuchia, Trung Quốc và Mỹ.
* Các chiến lược hậu COVID-19 
Các nhóm tài chính cho biết, đại dịch COVID-19 đã không làm thay đổi chiến lược dài hạn của họ cho dù tạm thời có ảnh hưởng đến thu nhập trong ngắn hạn.
Theo kế hoạch, các tập đoàn tài chính Hàn Quốc sẽ tập trung nhiều hơn vào các quốc gia Đông Nam Á, cũng như thâm nhập vào các thị trường phát triển, chẳng hạn như London và Singapore, để nâng cao khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng đầu tư.
Tuy nhiên, các tổ chức xếp hạng tín dụng cũng đưa ra cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn từ sự gia tăng hoạt động của các ngân hàng Hàn Quốc tại các quốc gia đang phát triển.
Nhà phân tích Kim Jung-hoon của Korea Investors Service nhận định: "Xem xét các hệ thống quản lý tài chính không đầy đủ và tình hình biến động của khu vực Đông Nam Á, các ngân hàng có thể nhanh chóng mất khả năng thanh toán. Cũng giống như Hàn Quốc, Đông Nam Á được xếp vào nhóm thị trường mới nổi, vì vậy các ngân hàng có thể không đa dạng hóa rủi ro một cách hiệu quả và cũng tồn tại những rủi ro địa chính trị, chẳng hạn như cuộc đảo chính quân sự ở Myanmar, mà các công ty tài chính cá nhân không thể kiểm soát được"./.