Hàn Quốc: Những bài học lớn từ cuộc đua đăng cai World Expo 2030

Báo giới Hàn Quốc đưa tin Tổng thống nước này Yoon Suk-yeol đã xin lỗi người dân trong khi Thị trưởng Busan cho biết thành phố đang xem xét phương án tìm kiếm cơ hội đăng cai kỳ Hội chợ tiếp theo vào năm 2035.

Việc đội đấu thầu công tư Hàn Quốc (tạm gọi ban vận động giành quyền tổ chức sự kiện) không đánh giá được khả năng giành chiến thắng vang dội của thành phố Riyadh, đối thủ chính, cho đến phút cuối là điều đáng lo ngại.

Thủ đô Riyadh của Saudi Arabia đã giành được 119 phiếu, đạt đa số 2/3 ngay trong lần bỏ phiếu đầu tiên so với mức 29 phiếu của Busan và 17 phiếu của Rome - ứng cử viên số 3.

Lướt qua các tiêu đề tin tức trên báo chí Hàn Quốc trước cuộc bỏ phiếu tại trụ sở Tổ chức triển lãm thế giới (BIE) -  cơ quan chịu trách nhiệm giám sát sự kiện tại Paris, người ta có thể nhầm tưởng rằng Busan vẫn có cơ hội.

Thị trưởng Busan Park Heong-joon hai ngày trước cuộc bỏ phiếu còn nói rằng với xác suất trên 90%, ông nghĩ Hàn Quốc sẽ đi tiếp vào vòng hai. Điều này sẽ diễn ra nếu không có ứng cử viên nào nhận được 2/3 số phiếu bầu ở vòng đầu tiên.

Công bằng mà nói, Busan đã xuất phát sau Riyadh cả một chặng đua dài tới 1 năm. Saudi Arabia đã cam kết đầu tư 25 tỷ USD vào châu Phi, đề xuất 10 tỷ USD tài trợ và bảo đảm cho việc giao thương hàng hóa với khu vực này. Nước này đồng thời cam kết khoản viện trợ phát triển thêm 5 tỷ USD cho các nước châu Phi vào năm 2030.

Quốc gia giàu dầu mỏ cũng đã hứa đầu tư lớn và cho vay tín dụng ưu đãi với khu vực Trung và Nam Mỹ, nhằm đạt được các lá phiếu ủng hộ của khu vực. Cùng với đó, trong cuộc đua nước rút tại Paris, quốc gia Trung Đông cũng đã kết thúc chiến dịch của mình bằng những tiệc chiêu đãi xa hoa dành cho các đại biểu BIE trong và xung quanh Paris.

Khi Thái tử Mohammed bin Salman nỗ lực quảng bá hình ảnh quốc tế của Saudi Arabia, quốc gia này đã công bố các hạng mục chuẩn bị đăng cai Thế vận hội mùa Đông châu Á 2029, FIFA World Cup 2034 và Đại hội thể thao châu Á nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Vương quốc vào năm 2032 đầy thuyết phục. Saudi Arabia đã phân bổ ngân sách khoảng 7,8 tỷ USD để tổ chức World Expo 2030.

Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Yoon, người vừa được bổ nhiệm vào vị trí Bộ trưởng Kế hoạch và Tài chính Cho Tae-yong trong cuộc trả lời phỏng vấn báo chí sau thất bại của Busan cho rằng khi Hàn Quốc chỉ đưa ra “giá thầu” tương tự với Saudi Arabia thì việc thay đổi suy nghĩ của các quốc gia đã có cam kết ủng hộ đối thủ khác là điều vô cùng khó khăn.

Bỏ qua sức mạnh từ đồng đôla xanh của Saudi Arabia, một đoạn video ngắn được trình chiếu ở cuối buổi thuyết trình cuối cùng của Busan tại Paris cho thấy sự đơn điệu trong thuyết phục hội đồng với việc dùng hình ảnh các ngôi sao Kpop.

Điều này khiến cho dư luận có quyền nghi ngờ rằng liệu nếu có một thuyết trình phù hợp hơn, hấp dẫn hơn thì Busan có thể có một kết quả khả quan hơn hay không? Và nếu không thể thắng được đối thủ mạnh như Riyadh thì ít nhất cũng sẽ tránh cho Busan khỏi sự thất vọng của công chúng về kết quả bỏ phiếu chênh lệch nặng nề như vậy. Đây có lẽ là điều cần phải tránh nhất nếu Busan xem xét tiếp tục tham gia cạnh tranh tổ chức Hội chợ tiếp theo vào năm 2035.

Cùng với đó, trước khi quyết định vào đường đua, Busan cần thận trọng hơn trong việc đánh giá chi phí và hiệu quả kinh tế mà hội chợ quốc tế này mang lại. Chính phủ Hàn Quốc ước tính rằng Hội chợ World Expo 2030 sẽ mang lại lợi ích kinh tế trị giá 61.000 tỷ won (47 tỷ USD) và thu hút hơn 50 triệu du khách đến thành phố trong vòng 6 tháng. Tuy nhiên, các cuộc triển lãm trước đây ở Dubai vào năm 2021 và Milan vào năm 2015 chỉ ghi nhận lần lượt khoảng 24 triệu và 22 triệu lượt khách tham quan.

Hội chợ triển lãm thế giới Osaka năm 2025 đang bị bủa vây bởi rất nhiều khó khăn, với chi phí tổ chức gia tăng, sự chậm trễ trong xây dựng và sự ủng hộ của công chúng ngày càng suy giảm. Một số quốc gia đã từ bỏ kế hoạch tham gia sự kiện kéo dài 6 tháng này.

Kết quả thăm dò ý kiến đối tượng người trưởng thành ở Nhật Bản do hãng tin Kyodo thực hiện trong tháng 10/2023 cho thấy có tới 68,6% số người được hỏi cho rằng Hội chợ là “không cần thiết”.

Thay vì nhấn mạnh việc các quan chức và lãnh đạo doanh nghiệp trong ủy ban vận động tổ chức sự kiện phải đi khắp thế giới kể từ khi ra mắt vào tháng 7 năm ngoái, Chính phủ Hàn Quốc nên tập trung vào việc thu thập thông tin chính xác và hình thành các chiến lược vững chắc nếu quyết định tham gia cuộc đua với một sự kiện tương tự. 

Tổng thống Yoon cho biết ông đã gặp khoảng 150 lãnh đạo của 96 quốc gia và nói chuyện qua điện thoại với hàng chục người khác để thu hút sự ủng hộ của họ cho Hàn Quốc. Những nỗ lực ngoại giao kiểu này cần phải được thực hiện để không chỉ giúp mở rộng tầm nhìn ngoại giao của Seoul mà còn giúp cho các cuộc tiếp xúc trở nên thẳng thắn và có hiệu quả.