“Làn gió mới” trong quan hệ Mỹ-EU

Trong khuôn khổ Hội đồng Thương mại và Công nghệ (TTC) diễn ra tại Pittsburgh ngày 29/9 (giờ Mỹ), Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí tăng cường hợp tác xuyên Đại Tây Dương để thúc đẩy chuỗi cung ứng chất bán dẫn. Động thái này cho thấy quyết tâm của hai bên nhằm đi tới một cách tiếp cận thống nhất hơn để điều chỉnh các công ty công nghệ lớn trên quy mô toàn cầu.

* Nỗ lực vượt qua sự khác biệt

Ý tưởng thành lập Hội đồng được đưa ra trong chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Brussels (Bỉ) vào tháng Sáu vừa qua, với tham vọng làm sâu sắc hơn mối quan hệ thương mại giữa hai bên và tìm kiếm sự phối hợp trong các phương pháp tiếp cận công nghệ của Mỹ và châu Âu. 

Mặc dù vậy, Mỹ và EU cuối cùng cũng đã vượt qua những khác biệt để ngồi lại và cùng đi đến một tuyên bố chung nhằm hướng tới việc cải thiện chuỗi cung ứng chất bán dẫn. Ban đầu, các biện pháp tập trung vào việc cải thiện các hạn chế nguồn cung ngắn hạn và sau đó là xác định các lỗ hổng dài hạn để "củng cố hệ sinh thái bán dẫn nội địa trong các khâu từ nghiên cứu, thiết kế đến sản xuất, với mục đích là cải thiện khả năng phục hồi".
Hai bên cho biết họ sẽ không sa đà vào một cuộc chạy đua về trợ cấp để thu hút các khoản đầu tư mà sẽ tìm kiếm "các động lực phù hợp”. Tuyên bố không nêu rõ khung thời gian cho cuộc họp TTC lần thứ hai, nhưng các quan chức EU cho biết điều này có thể sẽ diễn ra vào mùa Xuân năm 2022 tại châu Âu.
* Những vấn đề then chốt
Reuters là hãng tin đầu tiên tiết lộ nội dung bản dự thảo về cách tiếp cận thống nhất hơn giữa Mỹ và EU nhằm hạn chế sức mạnh thị trường ngày càng tăng của các Big Tech (chỉ các công ty công nghệ lớn). Đây cũng là nội dung bản tuyên bố chung cuối cùng.
Tuyên bố khẳng định: "Chúng tôi (Mỹ và EU) cam kết hợp tác xuyên Đại Tây Dương trong các chính sách nền tảng, tập trung vào việc xử lý các thông tin sai lệch, sự an toàn của sản phẩm, sản phẩm giả mạo và những nội dung có hại khác".
Trong bối cảnh Mỹ và châu Âu đang cố gắng kiềm chế sức mạnh ngày càng tăng của các công ty công nghệ lớn của Mỹ như Google của Alphabet, Facebook, Apple và Amazon, nội dung tuyên bố chung này nhiều khả năng sẽ khiến ngành công nghệ Mỹ gặp khó khăn hơn.
Phó Chủ tịch Margrethe Vestager, người đã có lập trường cứng rắn đối với ngành công nghệ Mỹ trong nhiều năm, cho biết nội dung về AI là một trong những kết quả lớn nhất của cuộc họp: "Có một sự đồng thuận giữa hai bên rằng trí tuệ nhân tạo đang trở nên ngày một đáng tin cậy, nếu được thực hiện theo một cách tiếp cận dựa trên đánh giá rủi ro”.
Cũng theo bản tuyên bố chung, 10 nhóm làm việc sẽ được thành lập để thảo luận về các chủ đề như kiểm soát đầu tư nước ngoài, trí tuệ nhân tạo, giám sát các nền tảng kỹ thuật số, hay tình trạng thiếu chất bán dẫn đang ảnh hưởng đến cả EU và Mỹ.

Bên cạnh đó, khí hậu và công nghệ sạch, bảo mật truyền thông cũng là những vấn đề khác được nhắc đến. Mặc dù vậy, một số nhóm thương mại công nghệ ở Washington cho biết Mỹ không muốn áp dụng cách tiếp cận như của châu Âu đối với lĩnh vực kỹ thuật số.
Trong khi đó, các quan chức EU cũng cho biết, những người tham gia cuộc họp đã né tránh việc thảo luận về việc các chính sách thuế quan của Mỹ đối với thép và nhôm đã khiến EU áp thuế trả đũa đối với rượu whisky bourbon và xe máy của Mỹ. Đây là một trong những tác nhân lớn nhất gây cản trở thương mại xuyên Đại Tây Dương.
Trước đó, hôm 28/9, Phó Chủ tịch Valdis Dombrovskis cho biết, hai bên không còn nhiều thời gian để đạt được thỏa thuận trước thời hạn cuối tháng 11. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này cũng nói thêm rằng EU sẽ xem xét các thỏa thuận tương tự như của Canada và Mexico, khi các mức thuế thép và nhôm sang Mỹ được gỡ bỏ vào năm 2019./.